【NGẪM】[DON'T SAI LẦM] - Liệu Có Sai Lầm Khi Chắp Cánh Cho Thỏ Trắng?

Chào các bạn!

Như đã nói lần trước, đây là bài review cuốn light novel đầu tiên mà tôi đọc của NXB Kim Đồng – Wings Books: [Liệu Có Sai Lầm Khi Tìm Kiếm Cuộc Gặp Gỡ Định Mệnh Trong Dungeon] (ngắn gọn là [Don’t Sai Lầm], mong các bạn thông cảm, tên gốc dài quá mà).

【PREVIEW】 [DANMACHI] – Khát vọng anh hùng

VÀI ĐIỂM VỀ NỘI DUNG

Theo đóng góp của các bạn về việc tôi hơi lan man trong việc trình bày cũng như mọi người khó bắt kịp ý của mình, giờ sẽ có thêm phần đề mục để các bạn có thể dễ lướt tới phần muốn xem.

Trước hết, về nội dung.

Thực ra phần này đã được tôi review trong bài Danmachi – Khát Vọng Anh Hùng rồi nên cũng không có gì nhiều để nói. Chỉ thêm chút lưu ý nhỏ dành cho những bạn đã trải nghiệm bản chuyển thể anime trước khi đọc truyện.

Các bạn nhớ trận đánh của Bell với Silverback (trận combat chính trong light novel Tập 1) chứ? Cảnh chiến đấu gay cấn cùng bản BGM Heroic Desire đầy epic (tôi đang vừa viết review vừa nghe bài ấy đây) chắc hẳn để lại ấn tượng rất mạnh đúng không? À cả giọng lồng tiếng nhân vật của các seiyuu nữa (nhân tiện thì Matsuoka Yoshitsugu – lồng tiếng cho Bell, là seiyuu ưa thích số 1 của tôi).

Hãy đặt niềm tin vào con dao đó!
Hãy đặt niềm tin vào ta!
Và niềm tin vào chính bản thân cậu!
Tôi tin!
Tôi tin! Tôi tin! Tôi tin!
VÌ NỮ THẦN!

(C) Anime (Dungeon ni Deai wo Motomeru no wa Machigatteiru Darou ka)

Đáng tiếc rằng đoạn combat này trong bản light novel lại không ấn tượng đến thế. Thay vì vất vả cắt tung từng miếng xích của đối thủ, bị hất văng rồi phản công, trong light novel chỉ đơn giản là lao đến như một ngọn giáo và hạ kẻ thù. Thế nên khi đọc đến đây tôi đã khá hụt hẫng. (Mong rằng các bạn không phải trải qua cảm giác đó.)

VÀI ĐIỂM VỀ QUÀ TẶNG

Rồi, tiếp theo sẽ là nhận xét về việc xuất bản của Wings Books.

Tôi tưởng rằng những tấm poster gấp tư (như [Kẻ Dị Biệt Tại Trường Học Phép Thuật] của Nhã Nam, [Nguyệt Đạo Dị Giới] của SkyNovel …) đã là tệ lắm rồi. Nhưng không, Wings Books còn chơi trội hơn nhiều. Tấm poster cỡ lớn 35x50cm được gấp làm 8 phần của họ chính là nguyên nhân khiến tôi suýt ngất vì đau tim khi tậu cuốn truyện này về. Poster-được-gấp-làm-8-phần các bạn ạ! I’ve never met this thing in my life. Dù là hình ảnh loli ngực bự Hestia thì cũng chẳng còn chút kích thích nào khi mà những vết nứt do bị gấp đã che kín màn hình. Đây không còn là poster dùng để treo tường nữa. Có trải phẳng ra thì chỉ cần một chút tác động dịu dàng thôi cũng đủ để trở thành những mảnh ghép tình yêu rồi. Phải chăng Đôi Cánh nghĩ độc giả mang thứ này về cốt chỉ để có cái gọi là quà tặng của đơn vị bản quyền thôi sao?

Về mảng poster thì phải công nhận, Amak là ngôi sao sáng giá nhất. Họ không ngần ngại chi kinh phí tặng thêm cho độc giả ống bảo vệ poster (hơi đáng tiếc cho vài bạn hồi đó chưa biết cái ống đấy là gì nên đã ném nó đi). Quả thực, tôi thông cảm cho những bạn ở vùng xa gặp khó khăn trong việc mua sách, cơ mà, poster-gấp-8 thì tôi… hức… tôi… hức hức… tôi *sụt sịt*…….

Có vẻ để bù lại cho đau xót đó cũng như việc một ảnh minh hoạ màu bị cắt mất (hình ảnh hơi nhạy cảm nên chắc đã bị thứ-mà-ai-cũng-biết-là-gì-đấy trảm rồi) mà phụ kiện đi kèm khá nhiều: postcard PVC hình Hestia (vậy là ông lớn IPM đã không còn độc quyền postcard PVC rồi), postcard Ais, bookmark (cái này thì giờ chắc cuốn light novel nào cũng phải có).

CHUYỆN PHỤ KIỆN

Nhắc đến phụ kiện, vài hôm trước Truyện Bản Quyền có một bài liên quan đến vấn đề này: Phụ kiện là xu hướng.(C) Page Đứa biết nhiều nhất về Light Novel ở Việt Nam

Dù không tự nghĩ mình nổi tiếng, nhưng mấy bài gần đây của tôi có vẻ đã làm dậy sóng cộng đồng fan kha khá, nên tôi đoán đoạn “sặc mùi phiến diện thì biết rõ bài này ai viết luôn rồi” là ám chỉ mình. Chưa bàn đến sự sáng tạo khi dùng light novel để LÓT CHUỘT (không hổ danh là Đứa biết nhiều nhất về Light Novel ở Việt Nam) cơ mà bạn tài thật đấy! Mới đọc mở đầu đã biết ai viết rồi sao!? Xin gỡ khẩu trang thán phục!

À nhưng người viết bài đó không phải tôi, mà là Katyusha đấy. Bạn ấy là một cộng tác viên của TBQ như tôi, nickname cũng khá giống nhưng không phải tôi đâu. Ai không biết tôi thì kéo xuống cuối bài có ghi đó. Còn nếu bạn Đứa biết nhiều nhất về Light Novel ở Việt Nam không phải đang ám chỉ tôi thì thành thật xin lỗi nhé.

Chuyện phụ kiện mà Katyusha bàn đến, nói thật thì ban đầu tôi cũng không để tâm lắm. Giống như phần lớn các bạn, cuốn light novel bản Việt đầu tiên tôi cầm trên tay là [5 Centimet Trên Giây] của IPM (trong bài IPM – Ông Hoàng Tắc Trách lần trước tôi nói cuốn đầu tiên là [Suzumiya Haruhi] có hơi thiếu sót, chính xác thì đấy là cuốn đầu tiên của tôi, còn trước khi mua nó, tôi đã được bạn mình cho mượn cuốn [5 Centimet Trên Giây]). Cái cảm giác tận hưởng phiên bản novel của movie anime [Byousoku 5 Centimeter] ấy tuyệt đến khó tả.

Nhưng dần dần, cảm xúc bấy giờ đã nhạt nhoà đi, khi mà càng ngày, phút giây thăng hoa trong light novel càng bị tắt nắng nhiều theo những lỗi biên dịch của các đơn vị xuất bản.

Tôi khó chịu!
Tôi đóng góp ý kiến cho họ, nhưng chẳng ai quan tâm.
Tôi nhìn ra cộng đồng, nhưng chẳng ai để ý.

Đúng, giống như bạn Duy Trung đã nói trong bài Thái độ đối với lỗi dịch thuật, chỉ đơn giản họ coi chúng là thứ lặt vặt, xem người bận tâm là kẻ xét nét.

Phải chăng vì thế, tôi đã chuyển hướng lúc nào không hay. Tôi cho rằng các đơn vị xuất bản chỉ tập trung chăm chút cho việc làm no bụng fan với những món phụ kiện béo bở, những bản giới hạn hiếm hoi mà ngó lơ chuyện vẻ đẹp của ngôn từ đang xấu đi qua từng trang sách. Họ mải mê chạy theo những điều thú vị bên ngoài hơn là nội dung bên trong. Càng thêm trường hợp giống thế tôi lại càng chắc nịch điều đó hơn.

(Internet)

(Hình trên được lấy từ bộ [Date A Live] Tập 8 – Natsumi Search của Amak, vừa ra mắt với bản thường và bản boxset giới hạn khiến cộng đồng fan điên đảo săn đón. Tuy nhiên, chỉ lướt qua hình thôi, độc giả theo bộ này hẳn đều thấy rõ những viên sạn to đùng.)

Nhưng qua lời của một người trong ngành, tôi nhận ra, điều đó hoàn toàn là sai lầm.

(Facebook)

Đúng vậy. Đội ngũ xuất bản chia thành nhiều nhóm, mỗi nhóm phụ trách một mảng. Việc bộ này hay bộ kia được mua về không ảnh hưởng gì đến tiến độ của những bộ khác. Tương tự, biên dịch và bán sách là hai vấn đề khác nhau. Việc biên dịch tệ không liên quan gì đến việc bán sách kèm phụ kiện hay bán phụ kiện kèm sách cả.

Đối với độc giả cũng thế. Ai ít tiền mua bản thường, ai nhiều tiền mua bản đặc biệt, muốn mua cái gì thì chọn cái đó. Nhưng rõ ràng một điều, độc giả mua sách vì muốn đọc. Chứ không đọc thì mua về làm gì, lót chuột à? Đúng là có những người mua sách vì muốn khoe phụ kiện nhưng chí ít họ vẫn có hứng thú với cuốn sách đó nên mới mua. Trường hợp mua vì phụ kiện đẹp dù chưa biết và cũng không mảy may quan tâm, tò mò nội dung truyện thì tôi cũng xin *3 chấm*. Chẳng ai rảnh tới mức mua cuốn sách mình không thích chỉ để thoả mãn một niềm kiêu hãnh trống rỗng cả, trừ phi thừa tiền quá đà. Đó là điều tôi nghĩ khác với Katyusha.

Và tôi còn khó chịu với bài của bạn ấy vì đã sai chính tả “Light Movel”, một lỗi mà nhiều bạn đọc cũng đã nhận ra. Các bạn thẳng thắn feedback hẳn vì nghĩ rằng chúng tôi nói to mà lại không làm. Và điều đó khiến tôi rất vui. Thứ chúng tôi cần không phải thái độ thờ ơ, mặc kệ mà là những đôi mắt luôn nghi ngờ, dò xét. Chúng mới là thứ giúp chất lượng các bài viết được cải thiện. Nếu tôi không làm bài về vấn đề chính tả thì các bạn có chắc rằng mình sẽ để tâm đến những lỗi “lặt vặt” ấy chăng, hay cứ bỏ qua đọc tiếp?

Kẻ chỉ trích là kẻ sẵn sàng bị chỉ trích.

(Internet)

Thực ra thì chỉ tôi mới khó chịu với lỗi chính tả chứ không phải cả page TBQ như bạn trong hình nói. Nhưng đã làm việc theo hội thì lỗi một người là lỗi của cả hội. Thay mặt Katyusha cùng toàn bộ page TBQ, tôi gửi lời xin lỗi chân thành tới các bạn đọc.

Và tôi thấy mừng khi Vinky (dịch giả của [Don’t Sai Lầm] Tập 1) cũng nghĩ giống mình.

VÀI ĐIỂM VỀ DỊCH THUẬT

Một độc giả đã ý kiến về vài lỗi dịch thuật trong Tập 1. Rất hoan nghênh tinh thần của bạn, có lẽ đang khó chịu nên bạn ấy dùng từ hơi cục một chút. (Chỗ máu và mồ hôi, vì đoạn đó Bell đang chiến đấu nên tôi nghĩ “văng tung toé” sẽ hợp hơn.)

(Facebook)

Vinky đã tiếp thu và đăng bài trình bày sau đó.

(C) Dịch giả Vinky

Bạn ấy nói đúng. Không rõ tại sao mà bây giờ ngoài bìa truyện chỉ đề tên dịch giả, khiến cho độc giả đọc xong không ưng ý thì cứ nhè mỗi dịch giả ra ý kiến. Như tôi đã nói trong bài IPM – Ông Hoàng Tắc Trách, bản dịch khi đến tay bạn đọc đã trải qua khâu dịch cùng vài khâu biên, gọi là quá trình biên dịch. Thế nên đó là thành quả chung của dịch giả và ban biên tập. Vinky biết rất rõ điều đó khi kéo cả phía biên tập vào nhận lỗi với mình.

Cũng như Duy Trung, tôi thấy thật đáng tiếc khi dịch giả không thể làm chủ được bản dịch của mình, không biết “đứa con tinh thần” sẽ bị nhào nắn ra sao sau khi đưa nó cho biên tập. (Nhìn cái từ “chết lâm thời”, tôi chỉ biết thốt lên: Nếu không phân biệt được từ nào đúng từ nào sai, thì đừng có mà biên dịch truyện nữa! Chết, hơi toxic.)

Việc Vinky nói không nên nhìn tên dịch giả để đánh giá bản dịch cũng giống với quan điểm của tôi (chúng ta có tận 2 điểm giống nhau này). Tôi chỉ đánh giá bản dịch khi đã đọc xong hết cuốn sách. Một dịch giả dịch tốt cuốn sách này không có nghĩa sẽ làm tốt với cuốn sách khác. Bạn học giỏi đại số nhưng đâu chắc sẽ giỏi hình học, dù đều là toán, đúng không?

Cơ mà trừ cái đó ra thì tôi không đồng ý với những điều bạn ấy viết cho lắm. Bạn nói là bạn kém văn, vậy tại sao lại làm dịch giả. Chẳng lẽ dịch giả chỉ cần dịch thô truyện gốc, còn lại biên tập sẽ gánh hết sao. Nếu thế thì tôi thấy lo cho tiêu chuẩn chọn dịch giả hiện nay đấy. Và còn gì nữa, “giả sử tớ là nhân viên của Tsuki thì cũng chả buồn phục vụ các bạn với thái độ đó” ư? Trong kinh doanh, khách hàng là thượng đế. Khách hàng thì tất nhiên đủ kiểu rồi, nên dù họ có ra sao, thái độ của phía nhân viên trước nhất vẫn phải là tôn trọng. Nghĩ thử xem, người ngoài cuộc đâu biết ai có lỗi, nhưng họ vẫn sẽ đánh giá đội ngũ kinh doanh thông qua thái độ của nhân viên, bất chấp việc sai lầm có thể nằm ở phía khách hàng. Chê bai cáu gắt thì bị phân biệt đối xử ư!? Xin lỗi, ở đây chúng tôi không làm thế. Và tôi cũng nghĩ rằng Tsuki không thích thú gì khi bị đem ra làm đối tượng cho ví dụ thể hiện quan điểm cá nhân của bạn đâu.

Một điều cuối cùng về bản dịch của [Don’t Sai Lầm] Tập 1, tôi thấy không hài lòng khi nhóm biên dịch đã tự ý đổi nickname của nhân vật Ais Wallenstein thành Sword Princess và War Princess (đây là nickname ở bản dịch tiếng Anh), trong khi bản gốc tác giả dùng tiếng Nhật là Kenki (Kiếm Cơ) và Senki (Chiến Cơ). Trong [Danmachi] có rất nhiều nickname từ nhiều thứ tiếng khác nhau (như Little Rookie của Bell, Ignis của Welf…) nên việc thay đổi cách gọi như vậy có thể sẽ làm mất dụng ý tác giả hoặc nhiều hệ quả khác. Còn từ familia, vì nó đi sau tên các thần tạo thành một cụm từ riêng nên cá nhân tôi thích chữ “f” được viết hoa hơn, cơ mà đây không hẳn là lỗi nên, đừng bận tâm.

KẾT

[Don’t Sai Lầm] là bộ light novel của Wings Books đầu tiên mà tôi đọc, có một chút thất vọng. Bài review hơi dài (dù gần nửa là lan man chuyện khác nên bị chuyển qua mục【NGẪM】mất rồi) nhưng vẫn mong các bạn sẽ thưởng thức trong những tháng ngày cách ly mòn mỏi. Adieu!

[Người viết: Katsuki]