【TBQ GIẢI ĐÁP】Vì sao TBQ nói dịch của NXB Kim Đồng là tệ?

1,543 views

Vậy là đã tròn 1 tuần kể từ bài viết gây nhiều tranh cãi của【TÂM SỰ NHỎ】!

Và sau câu chuyện về IPM với giấy, NXB Trẻ với ruột, ta sẽ đến câu chuyện của NXB Kim Đồng với dịch!

ĐÁP

Hẳn nhiều bạn cũng đang thắc mắc vì sao đến tận bây giờ, TBQ mới nhắc về nhà Kim, đơn giản là vì giữa giấy – ruột – dịch, với chúng mình, dịch vẫn là yếu tố quan trọng nhất, cần được quan tâm nhiều nhất! (mà cái nào quan trọng thì sẽ thường để đến cuối mới nói!)

Là một fan theo chân NXB Kim Đồng từ lâu với những tác phẩm như [Doraemon], [Thám Tử Lừng Danh Conan] với tuổi đời trên dưới 20 năm, mình phải thừa nhận rằng dịch thuật chưa bao giờ là điểm mạnh của NXB này. NXB Kim Đồng có cố gắng cải thiện mảng dịch không? Theo mình là có! Như hồi những năm 2013-2014, truyện nhà Kim phải gọi là dịch đậm chất Bắc nhưng qua phản hồi từ nhiều fan miền Nam, hiện giờ phải cải thiện được 7 – 8 phần. Hoặc vì NXB Kim Đồng có thêm nhiều dịch giả là người miền Nam nên văn phong cũng đổi!

Thế nhưng cớ gì mảng dịch của đơn vị vẫn bị đánh giá tệ?

#1. Không đồng đều về chất lượng

Như mình có chia sẻ trong【TÂM SỰ NHỎ】, chất lượng dịch thuật giữa các bộ của Kim không hề đồng đều. Chúng ta không thể hi vọng cả 10 bộ đều được NXB Kim Đồng chăm chút cho dịch để 10 bộ cùng hay nhưng sự chênh lệch chất lượng dịch giữa các tựa với nhau đã khiến nhiều fan cho rằng truyện có hiện tượng “con cưng – con ghẻ”.

Nhưng không chỉ dừng ở đó, chất lượng dịch truyện của từng dịch giả cũng có phần khác nhau đến chẳng ngờ. (Mình xin không lấy ví dụ tên dịch giả nào ra vì sợ gây áp lực đến người đó).

Nếu đọc truyện của NXB Kim Đồng nhiều, chịu khó chú ý tên dịch giả mỗi tác phẩm, bạn sẽ nhận ra rằng không phải dịch giả nào cũng đều tay trong các tác phẩm. Có những tựa họ dịch hay không ngờ, những tựa lại dịch không đâu ra đâu. Vì sao chất lượng lại không đều như vậy, thú thật mình cũng chẳng biết! Bởi việc dịch hay, dở chính là do trình độ sử dụng ngôn ngữ của dịch giả quyết định. Nhưng ở NXB Kim Đồng, phong độ của dịch giả lại khá thất thường.

#2. Toàn sai những chỗ không đâu!

Nếu NXB Trẻ “thích sai” lỗi chính tả, thì NXB Kim Đồng lại là trùm sai lỗi không đâu! Khi thì sai tên nhân vật, khi thì sai tên tuyệt chiêu,… và những lỗi vụn vặt đó thật sự khiến việc đọc truyện trở nên khó chịu. Như mình vừa khen [Hồi Kí Vanitas] dịch tốt (với loạt ưu điểm hơn hẳn những tác phẩm khác), thì bộ truyện lại lòi ra lỗi sai tên nhân vật, mà với mình thì đây là lỗi nghiêm trọng.

“Con cưng” nhà Kim vẫn gặp lỗi

Nhưng đó vẫn là chưa hết những lỗi không đáng của NXB Kim Đồng như trong [One-Punch Man], dịch giả từng có màn chú thích nhầm chữ 土竜 (THỔ LONG) trên người Ground Dragon thành (ĐỊA LONG), hay như một số fan hâm mộ của [Naruto] từng phản ánh về việc chú thích chữ tiếng Nhật trong truyện bị sai.

Do dịch giả vội hay biên tập nhầm giữa 2 chữ ĐỊA VÀ THỔ
(C) Anime [One-Punch Man]

Và mới đây nhất, là chuyện dịch sai về hình thức hoạt động của Thức Thứ Mười: Sinh Sinh Lưu Chuyển mà KAMADO Tanjirou dùng trong [Thanh Gươm Diệt Quỷ], khiến không ít fan hâm mộ bộ truyện bức xúc.

>>> 【CHUYÊN ĐỀ TBQ】Tháng Năm Là Lời Than Cuối Của Tôi

#3. Không biết khi nào nên dịch thoáng, khi nào nên nghiêm túc

Đọc truyện của Kim, bạn hẳn sẽ đôi lần trải qua cảm giác tại sao các nhân vật lại “tăng động” với những thoại nhí nhảnh hết sức ở hoàn cảnh chẳng cần sự nhí nhảnh. Hoặc đôi khi trong những thoại đời thường, nhân vật lại nói chuyện nghiêm túc kì lạ bất chấp cá tính nhân vật được miêu tả thế nào. Xem ra, các biên tập viên cần cân nhắc đến yếu tố hoàn cảnh để những khung thoại trở nên mượt mà hơn, dễ cảm với độc giả hơn. Ngoài ra, việc NXB Kim Đồng dịch “thô” vẫn bị khá nhiều độc giả phản ánh.

Đó là chưa kể đến những tác phẩm dán mác “hài” thì NXB Kim Đồng càng lộ rõ khuyết điểm dịch chán của mình

#4. Xưng hô nhân vật, lúc “tớ” khi “tôi”

Xưng hô nhân vật không nhất quán là một vấn đề thường gặp trong truyện của NXB Kim Đồng mà phần nhiều được bỏ qua bởi cho đó là sự “đa dạng trong xưng hô”, nhưng nếu xem kỹ, bạn sẽ nhận ra đó là một lỗi thật sự.

Như một mem đã nhận xét như sau:

“Nếu nói đến dịch dở của nhà Kim thì phải nói thêm [Bakuman], dịch thì rất hay nhưng bị lỗi xưng hô trầm trọng, k nhất quán giữa các tập, thậm chí trong một khung thoại mà nhân vật lại xưng hô với người đối diện theo 2 cách khác nhau.” – @ Minh Đức Nguyễn

Rõ ràng chúng ta sẽ có sự thay đổi xưng hô theo hoàn cảnh, theo người đối diện, theo cảm xúc,… nhưng liệu bạn có vừa xưng “cậu-tớ” với người đó buổi sáng rồi tối lại xưng “anh-tôi” không?

Giá mà các tác phẩm có chất lượng dịch ngang chất lượng kỹ – mỹ thuật

KẾT

NXB Kim Đồng có sự quan tâm khá nhiều đến fan trong việc liên tục cải thiện chất lượng in ấn và đầu tư mang về nhiều ấn phẩm, nhưng giá mà họ cũng có thể nâng tầm chất lượng dịch của mình, không để sai sót vụn vặt thì đây hẳn sẽ là đơn vị yêu thích nhất của mình.

Việc cải thiện dịch thuật của NXB Kim Đồng khá chậm nhất là ở những chỗ dịch được độc giả góp ý từ nhiều năm trước vẫn tiếp tục xuất hiện trong lần tái bản sau. Đã đến lúc đội ngũ của NXB Kim Đồng cần tự nhận ra lỗi trước khi phát hành, thay vì để độc giả góp ý, rồi mới hứa hẹn cải thiện.