【REVIEW】[Iris Những Ngày Mưa] – Định nghĩa hạnh phúc của robot và con người
![【REVIEW】[Iris Những Ngày Mưa] – Định nghĩa hạnh phúc của robot và con người](https://i0.wp.com/truyenbanquyen.com/wp-content/uploads/2019/12/Review-Iris_optimized.jpg?fit=480%2C360&ssl=1)
Con người thật kì lạ! Họ tạo ra Robot, họ nhào nặng cho nó cảm xúc, dạy cho nó cách yêu thương. Nhưng cuối cùng, họ vẫn chỉ xem đó là một cỗ máy. Iris – cô người máy trong [Iris Những Ngày Mưa] sẽ được đối xử như một con người, hay vẫn chỉ là thứ vô tri vô giác.
Bạn muốn biết robot nghĩ gì không, nắm lấy tay tôi và ta sẽ cùng khám phá thế giới ấy nhé!
Ta từng nghe rất nhiều câu chuyện kể về tình cảm con người. Ta từng nghe rất nhiều câu chuyện kể về tình cảm động vật. Và cả những câu chuyện kể về tình cảm giữa người và thú. Thế còn tình cảm giữa con người với robot hay tình cảm giữa các robot với nhau thì thế nào nhỉ? Nó có giống như thứ tình cảm mà ta đã từng biết không?
Chắc bạn sẽ nghĩ rằng: “Ôi dào! Robot chỉ là máy móc thôi mà, làm gì có cảm xúc cơ chứ?”. Đó là do bạn chưa thấu hiểu tâm tư của robot đấy thôi. Mọi thứ trên thế giới này đều có cảm xúc cả, đều có tâm tư và tình cảm cả.
TỔNG QUÁT
Với tông nền trắng được tô điểm bởi những đốm tròn xanh màu trời, bìa sách tạo cho người đọc một cảm giác thanh khiết, trong sáng tựa như những gợn sóng trên mặt nước những ngày mưa rơi. Chính giữa bìa truyện là hình ảnh một cô bé chừng mười lăm tuổi, khoác lên mình bộ trang phục hầu gái màu hồng rất dễ thương. Cùng với đôi mắt xanh biếc và mái tóc ngang vai màu hạt dẻ, em càng trở nên dễ thương hơn bao giờ hết. Ôm trong lòng nửa trên của một con robot đã bị lìa thân, ngồi trên đống vật liệu của những máy móc cũ, em đang cười, một nụ cười rất đỗi dịu dàng, nhưng trong đôi mắt ấy như chất chứa nhiều nỗi buồn, nhiều tâm tư mà em luôn che giấu. Đôi mắt ấy khiến người nhìn cảm thấy man mác những nỗi buồn không tên. Tựa sách [Iris Những Ngày Mưa] được thiết kế trông như các dòng chữ bị rè khi dữ liệu bị chập chờn, đúng chất một tác phẩm viết về robot.
Đây là tác phẩm tuyển chọn vượt qua vòng 4 của Giải thưởng tiểu thuyết Dengeki lần thứ 17 ở Nhật Bản. Với 311 trang và những bức tranh minh họa sinh động của Hirasato, sách được bán với giá 75.000 đồng/quyển, một cái giá khá hậu hĩnh cho một quyển Light Novel xuất sắc như vậy.
(C) Wings Books – NXB Kim Đồng
CẢM NHẬN
Iris Rain Umbrella, tên người em gái xấu số nhà Umbrella, và cũng là tên của em – một robot gia dụng. Đó là một cái tên rất đẹp, bất kì ai cũng phải công nhận điều đó. Được sở hữu cái tên mỹ miều như thế hẳn ai cũng hạnh phúc lắm. Nhưng… Mỗi lần gương mặt tôi được phản chiếu trong đôi mắt hổ phách của Giáo sư, chị không nhìn thấy tôi. Chị đang ngắm bóng dáng em gái mình trong tôi. Điều này thật xót xa khi nhận ra rằng mình chỉ là một người thay thế. Mỗi người sinh ra là một nguyên bản nhưng cuộc đời trớ trêu đã buộc em trở thành bản sao của người khác. Từ ngoại hình đến tên tuổi đều giống người khác y như đúc. Đôi lúc, thật sự chỉ đôi lúc thôi, sâu thẳm trong lồng ngực tôi đau nhói, như thể bị gai hoa hồng đâm phải.
Nhưng điều ấy không sao cả, vì em yêu Giáo sư, và em cố gắng từng ngày từng ngày khiến trái tim Giáo sư lay động vì em. Tuy em chỉ là một robot được Giáo sư tạo ra, nhưng em cũng có những cảm xúc và biểu cảm không khác gì con người. Mỗi lần được ở bên Giáo sư là mỗi lần trái tim em thổn thức, em rất hạnh phúc vì điều đó. Được hẹn hò cùng Giáo sư, được ngủ cạnh Giáo sư, được Giáo sư giảng dạy và kiểm tra định kỳ tại nhà, còn gì tuyệt vời hơn thế nữa.
Mục đích sống của tôi là Giáo sư. Giáo sư yêu dấu, em yêu Giáo sư. Cưới em nhé, Giáo sư.
Thế nhưng, đời này lắm những đau thương. Những cuộc vui rồi cũng chóng tàn, những người gần gũi thân thương nhất rồi cũng chốc hóa hư vô. Tương lai là một thứ gì đó không thể nói trước được. Ngày hôm ấy, trời bỗng trở nên ảm đạm, cơn mưa nhuốm màu buồn bã cô đơn, như điềm báo một chuyện không hay sắp xảy ra. Chị đã thực sự ra đi rồi. Cơ thể của chị lạnh đến độ khiến tôi phải tự hỏi liệu chức năng cảm giác nhiệt độ của mình đã hỏng sao.
Chỉ mới khi sáng thôi, Giáo sư đã định sẽ kể một chuyện bí mật nào đó cho em. Nhưng giờ có lẽ em sẽ mãi chẳng bao giờ có thể nghe được câu chuyện đó nữa rồi. Cuộc chia ly nào cũng buồn cả, nhưng cuộc chia ly không một lời tạm biệt mới là thứ khiến ta suy sụp hoàn toàn. Ta sẽ mãi đặt những câu hỏi tại sao dù biết rằng sẽ không bao giờ được hồi đáp. Tại sao mọi thứ lại tồi tệ đến thế? Tại sao Thần Chết nỡ dẫn người em yêu quý nhất đi mất? Giáo sư là người luôn cố giúp đỡ các robot mà, tại sao chị lại bị chính một robot sát hại chứ? Giáo sư (Wendy von Umbrella) là một người rất tốt bụng và giàu lòng nhân ái. Trong khi cả xã hội ấy xem robot như là một thứ gì đó kì dị và khác thường. Trong khi mọi người cố gắng tiêu diệt những robot phát điên, thì Giáo sư lại đi thu hồi những robot ấy về sửa chữa. Tấm lòng cao thượng ấy sao lại được “đền đáp” bằng những nhát đâm của bức tường kia cơ chứ? Khi biết tin này, không chỉ Iris, mà cả tim tôi cũng quặn thắt lại. Bầu không khí xung quanh truyện thật ngột ngạt, thời gian như ngưng đọng lại. Đây không chỉ còn là sự mất mát của Iris, nó đã trở thành một phần mất mát lớn trong lòng người đọc.
(C) Takeshi Matsuyama / Minh họa: Hirasato
Vậy là giờ đây, căn biệt thự vốn đã rộng lớn nay còn lớn hơn nữa, như khoảng trống trong tim em khi vắng bóng hình Giáo sư. Em vẫn không thể chấp nhận sự thật này. Em cố gắng làm việc như bao ngày khác, như một thói quen. Đối mặt với thực tại nghiệt ngã thật đáng sợ. Tôi cũng sợ lắm. Đột nhiên một ngày nhận ra rằng bản thân chỉ còn lại một mình trơ trọi giữa cuộc đời, thật sự rất đáng sợ. Có lẽ tôi cũng sẽ như em, sẽ tìm đến cái chết để đi cùng Giáo sư, sống vui vẻ cùng Giáo sư nơi thiên đàng. Nhưng ở mười giây cuối đời, khi đã cận kề với cái chết, em chọn sự sống. Quyết định ấy của em là đúng đắn hay sai lầm? Tương lai phía trước của em có tươi sáng hơn hay không? Mọi người có yêu quý em, trân trọng em như Giáo sư đã từng hay không?
Trước mắt có lẽ là không rồi. Đám con người đến nhà thu hồi em, bắt em cởi hết đồ ra để kiểm định, cười nhạo em, làm những hành động khiếm nhã với em, biến em thành một món đồ để buôn bán trên thị trường. Mọi thứ thật tồi tệ! Có lẽ lúc ấy em không nên cắm ống sạc vào bộ phận kết nối ở cổ tay nhỉ? Có lẽ lúc ấy em nên đi cùng Giáo sư thì hơn!? Giờ thì, không có ai muốn mua tôi. Và tôi sẽ trở thành sắt vụn.
Từ sau tai nạn của Giáo sư, hàng loạt những biến cố xảy ra liên tiếp nhau như muốn đẩy em xuống tận cùng của địa ngục. Từng được sở hữu ngoại hình bao người mơ ước, sống một cuộc sống đầy đủ tiện nghi và được Giáo sư hết mực yêu thương, giờ đây, em phải đối mặt với sự thật rằng xã hội quá tàn khốc. Con người coi thường, mỉa mai, bóc lột sức lao động của robot. Họ xem robot như những món hàng và không quan tâm đến cảm xúc của robot. Ngẫm lại, Giáo sư vẫn là người tuyệt vời nhất trần đời.
Ở nơi công trường như tòa nhà sau vụ nổ lớn, em – với thân hình của một con robot kỳ dị, đã kết thân với hai người bạn mới: một robot thiếu nữ và một robot quân dụng khổng lồ. Họ đã tổ chức Hội Đọc sách lúc nửa đêm. Mượn câu chuyện “Ma thần hạng bét Weather Darke”, tác giả đã khiến người đọc hồi hộp từng giây từng phút, cứ mải lật tiếp những trang kế để biết diễn biến câu chuyện thế nào. Có lẽ bởi câu chuyện ấy như câu chuyện của em và Giáo sư.
Em từng nghĩ rằng mình là người bị bỏ rơi. Em cố gắng tìm kiếm mục đích sống của bản thân sau khi Giáo sư mất. Nhưng có một điều cho đến tận bây giờ em mới chợt nhận ra, rằng: Cho đến tận những phút giây cuối cùng, em vẫn được yêu thương. Trong những giây phút cuối đời ấy, Giáo sư vẫn cố bảo vệ khối oval ánh bạc, nơi có tấm ảnh chụp chung em và Giáo sư.
Ký ức ùa về. Nỗi đau trong quá khứ sống dậy một cách sinh động như những thước phim chậm. Em nhớ những ngày tháng hạnh phúc, yên bình bên Giáo sư ấy lắm.
Bị giam cầm nơi công trường như ngục tù tăm tối, ngày qua ngày đều bị bóc lột sức lao động, đến cuối còn bị hành hình thành sắt vụn, ba người bạn trẻ ấy đã quyết định thực hiện kế hoạch tẩu thoát – một kế hoạch xấc láo như một trò đùa. Họ đã vượt qua các cửa ải khó khăn, đổi bằng xương bằng thịt. Đây quả thực là một chiến trường. Một chiến trường tàn khốc không tha cho bất cứ ai, đầy rẫy chết chóc và sự tàn sát.
(C) Takeshi Matsuyama / Minh họa: Hirasato
Nhưng em đã quá ngây thơ khi nghĩ rằng bản thân đã trốn thoát thành công. Đám người đó không tha cho em và các bạn của em. Volkov – người bạn robot quân dụng của em, đã liều mình hy sinh để cầm chân họ. Vào giây phút tiễn biệt ấy, ánh mắt cậu rất kiên quyết nhưng cũng thoáng lên một nét buồn khôn xiết. Đôi mắt ấy khiến người đọc cảm thấy day dứt trong lòng, phải rời xa một người bạn thân thiết như tri kỷ ai lại chẳng sầu chứ!?
Thật tuyệt biết bao khi được gặp cậu…
Chắc hẳn ai khi nghe câu nói ấy cũng rất đau lòng. Phải đứng nhìn người bạn của mình sắp hy sinh vì mình trong bất lực, thực sự rất đau đớn. Giá như họ đừng đuổi theo, có lẽ mọi chuyện sẽ không chua xót thế này. Nhưng họ không hề dừng lại, họ đuổi theo em và người bạn Lilith của em đến tận những ngóc ngách nhỏ bé nhất để cố gắng tiêu diệt hai người. Thật là tàn bạo!
Thế giới này không hề đơn giản đâu! Nếu cậu yếu đuối, người ta sẽ lập tức biến cậu thành sắt vụn.
Nhưng rồi, sự thật được phơi bày qua bức thư của Giáo sư. Những băn khoăn trăn trở bấy lâu nay được giải đáp một cách chi tiết và tỉ mỉ. Như một bất ngờ, tôi đã rất sửng sốt. Hóa ra những điều Giáo sư làm bấy lâu nay cho em đều là vì nghĩ cho em, cả việc cơ thể em được mô phỏng theo em gái của Giáo sư, cả tên em, cả lẽ sống của Giáo sư,… tất cả đều là vì chị yêu em, Iris.
Giáo sư Umbrella thật sự là một thiên tài chu toàn về mọi mặt. Chị đã dự đến mọi trường hợp xấu nhất và đưa ra tất cả biện pháp cho nó, như một món quà sau khi chị ra đi. Iris giờ đây đã có một cái kết thật viên mãn. Và cả người bạn Lilith mới quen của em nữa.
Bởi vì em là một robot được yêu thương đến tận phút cuối cùng…
Ý NGHĨA
Robot được con người tạo ra với vô số loại khác nhau, nhưng con người lại là những sinh vật tự tiện tạo ra, rồi lại vứt bỏ ngay khi không cần đến nữa. Con người trao cho robot những cảm xúc và cử chỉ hệt như con người, để robot biết yêu thương và hết mực trung thành với con người. Ấy vậy mà con người lại coi robot như những công cụ và đối xử với robot như những thứ đồ vô tri vô giác, có thể tùy tiện biến một robot thành sắt vụn chỉ trong phút chốc.
Vốn dĩ con người có thể sống vui vẻ cùng robot, nhưng họ đã chà đạp robot, đẩy robot xuống đáy cùng của địa ngục. Tức nước vỡ bờ, robot đã vùng lên để phản kháng và chống đối những hành động ấy của con người. Đó là lẽ thường tình, một điều rất hiển nhiên. Nhưng dù thế nào, robot cũng thật đáng thương.
[Iris Những Ngày Mưa] là tác phẩm cực kỳ xuất sắc khi đã vẽ nên một thế giới tương lai, một thế giới có robot và con người. Tác giả đã khắc họa rất rõ nét những biểu cảm, tâm tư, tình cảm của robot một cách rất chân thật và sinh động. Đồng thời tác giả cũng cho ta thấy sự lạnh lùng, vô cảm và tàn ác của con người. Một thế giới với hai mảng cực đối lập nhau. Một thế giới với cả cái thiện và cái ác. Một thế giới đen đúa nhưng cũng được tô điểm bởi những mảng hồng thắm.
Đây quả thực là một tác phẩm hay về lẽ sống, về định nghĩa hạnh phúc của robot và con người. Một tác phẩm xứng đáng vượt qua vòng 4 của Giải thưởng tiểu thuyết Dengeki lần thứ 17 tại Nhật Bản.
[Người viết: Misa.chiko]
