【REVIEW】[Mộ Đom Đóm] - Khúc bi tráng ca của nỗi đau, nỗi sợ hãi và kinh hoàng của chiến tranh (Phần 1)

163 views

Hẳn với cộng đồng fan M-A-L Việt Nam, [Mộ Đom Đóm] dường như không phải cái tên xa lạ gì bởi sự thành công rực rỡ và gây ấn tượng khó quên qua bản Anime của Studio Ghibli. Sự mất mát, đau thương và hiện thực chiến tranh là điều mà ai xem hẳn cũng cảm nhận được… Thế nhưng bản tuyển tập truyện ngắn gốc cùng tên lại không quá phổ biến và tác phẩm chỉ thực sự chạm đến được giới M-A-L trên màn ảnh chiếu.

© NOSAKA Akiyuki / IPM

Tiểu thuyết gia kinh dị Lovecraft đã từng nói rằng: “Thứ cảm xúc nguyên thủy và mạnh mẽ nhất của con người là nỗi sợ, và nỗi sợ nguyên thủy và mạnh mẽ nhất của con người là sợ những cái ta không hề biết.”

Chính vì vậy, trong bài review này, tôi muốn mang đến cho các bạn không chỉ là cái nhìn về mẩu truyện [Mộ Đom Đóm] mà còn 5 mẩu chuyện khác đã cùng nhau tạo nên cơn sóng trùng điệp của nỗi sợ, và nỗi sợ đó bí ẩn, ăn mòn ta, khiến người đọc chỉ nhận ra điều đó khi đã gấp trang sách lại và ngẫm lại nỗi ám ảnh mang tên CHIẾN TRANH.

Series Review này gồm 3 phần và trong với phần mở đầu, chúng ta hãy cùng cảm nhận tình anh em ấm áp nhưng trớ trêu thay cho số phận của họ qua [Mộ Đom Đóm] – mẩu chuyện đầu tiên nhé!

NỘI DUNG

Một điều khiến cho mẩu chuyện [Mộ Đom Đóm] chân thực như vậy chính là vì NOSAKA Akiyuki đã viết nó như một lời xin lỗi với cái chết của em gái mình (ông đổ lỗi cho bản thân vì để em gái mình suy dinh dưỡng mà chết). Văn phong của ông với cách sử dụng từ ngữ mạnh đã đem cốt truyện ngập tràn cảm xúc.

Tuy vậy điều làm tôi ấn tượng nhất chính là sự gần gũi ông mang lại cho người hoàn toàn xa lạ với mảnh đất này. Cái cách ông đưa người ta từ từ lại gần với khung cảnh chân thực của chiến tranh bằng chi tiết cụ thể, gần gũi nhất (sinh hoạt, cảm xúc khi chiến tranh tới, dòng suy nghĩ và liên tưởng đan xen,..) khiến người đọc như bị cuốn theo dòng chảy sự việc.

Không quên được cái cảm giác yên bình trước khi bom Mỹ đánh vào. Không quên được cái cảm giác hối hả, sốt ruột tìm mẹ trái với sự yên tâm về công tác cứu hộ của Seita và Setsumi. Và không thể quên được cảnh anh em vào thăm nơi mẹ đang được cứu hộ. Từng phân cảnh ông mang lại tạo nên bức tranh tương phản mạnh mẽ trước khi bị chiến tranh phá hoại. Tuy đã được thông báo về cái kết bi kịch của hai anh em từ lúc bắt đầu câu chuyện, NOSAKA đã đưa ta tới cái cảm giác yên bình khó tả, hiếm hoi đó để rồi lật đổ tất cả với sự thương tiếc, kinh hãi và ám ảnh về cuộc đời lận đận của hai anh em.

© NOSAKA Akiyuki / Studio Ghibli

Hơn thế nữa chính là thay đổi về mặt cảm xúc của hai nhân vật. Chứng kiến người mẹ bị hỏa thiêu nhưng hai anh em vẫn giữ cho mình không khóc. Họ điềm tĩnh lạ thường. Có lẽ, cảnh người chết và người thân mất trong chiến tranh đã là “lẽ thường” đối với họ. Không phải lạnh nhạt, chỉ là trong chiến tranh, điều này là không thể tránh khỏi, đã đoán trước được và họ chỉ biết kiên cường bước tiếp để sống sót. Nỗi buồn, tuyệt vọng có lẽ đã chất đầy trong họ – như quả bom hẹn giờ – và nó chỉ chực chờ nổ tung.

Sợi dây máu mủ, giúp đỡ lẫn nhau trong chiến tranh cũng mong manh đến tàn nhẫn. Không chút xót thương, không chút nhân từ,… kể cả những người tưởng như sẽ luôn bên cạnh hai anh em lúc khó khăn cũng đã bỏ mặc họ. Kết cục đẩy họ tới đường cùng. Trong suốt khoảng thời gian đó, Nosaki đã làm ấm trái tim người đọc bằng những hình ảnh khó quên về tình thương của hai anh em, hay xót xa đồng cảm với họ trước khó khăn vùi dập. Và cú giáng không thương tiếc cho độc giả của ông chính là sự ra đi của hai anh em theo cách không thể nào đau buồn, tàn nhẫn hơn với hai linh hồn đẹp đẽ nhất.

Có lẽ hình ảnh tượng trưng cho cả câu chuyện chính là sự hòa quyện giữa hai anh em và đom đóm. Họ, vừa là biểu tượng cho sự tương trợ lẫn nhau để được sống trong hoàn cảnh khó khăn nhất, vừa là biểu tượng của sự bền bỉ, vật chứa bao nỗi bất hạnh nhưng được sưởi ấm bằng tình thương khi ở cạnh nhau và được tôn lên bởi sự chập chờn của ánh sáng đom đóm – dù sự sống chực chờ bị dập tắt – nhưng điều đó không thể phá vỡ đi tình anh em sâu đậm. Điều đó không khỏi làm độc giả như tôi xúc động.

Cả câu chuyện, được kể với nút thăng trầm không chút nhấn mạnh. Có thể sẽ gây nhàm chán nhưng cuối cùng, thứ mà tất cả lời văn được dùng để tôn lên chính là tình yêu thương ruột thịt bất tử của hai anh em. Cái chết của hình tượng đẹp đẽ ấy cũng là nỗi ám ảnh, xót thương lớn nhất mẩu truyện mang lại để bật lên được nỗi đau đớn cùng cực mà thứ chiến tranh ghê tởm mang lại.

© NOSAKA Akiyuki / Studio Ghibli

HÌNH THỨC

Phần áo sách: ấn tượng. Tuy đơn giản nhưng làm nổi bật lên được gam màu chung của truyện. Font chữ và cách bố trí hợp lý. Sự chấm phá màu sắc cùng sự chi tiết trong phần bìa đã góp phần kích thích người đọc. Phần tóm tắt nội dung phía sau theo tôi chưa đầy đủ và bao quát đủ cả 6 mẩu chuyện.

Chất lượng giấy: thơm, tốt, dễ dàng lướt qua các trang giấy. Tuy giấy mượt nhưng màu còn hơi tối so với chữ nên mong IPM sẽ lưu ý hơn. Phần tiêu đề trên mỗi mẩu chuyện cũng bị nhòe, làm tối đi bởi những chấm đen không nên thêm vào từ tiêu đề sách.

DỊCH THUẬT

Đây có lẽ là một trong những cuốn sách mình đánh giá IPM tốt nhất về mặt dịch thuật. Tuy vậy, có một số chủ ngữ và tân ngữ cần được nêu lên rõ ràng hơn. Tuy nhiên, việc lựa chọn từ ngữ phù hợp làm mình hài lòng với tập truyện ngắn này. Nổi bật nhất chính là văn phong Nosaki đã được làm bật lên qua cách dịch.

Đến đây là kết thúc phần review [Mộ Đom Đóm] cho số đầu tiên của series cùng tên rồi. Các bạn hãy để lại bình luận góp ý để tôi tiếp tục cải thiện ở các bài review tiếp theo nhé!