[5 Centimet Trên Giây] – Ngỡ trong tầm với mà xa tựa chân trời

233 views

SHINKAI Makoto, được mệnh danh là “ảo thuật gia của những nỗi buồn” cả trên màn ảnh lẫn trên những trang văn. Bởi lẽ, mỗi tác phẩm của ông đều chứa đựng hàm ý sâu xa nào đó, như bài học để thức tỉnh ta khỏi cuộc sống tưởng chừng như chỉ toàn màu hồng. Ông là một đạo diễn, nhà biên kịch nổi tiếng của Nhật Bản. Ông sáng tác rất nhiều tác phẩm, trong cả lĩnh vực anime cũng như Light Novel. Và một trong số các tác phẩm “làm mưa làm gió” của ông là [5 Centimet Trên Giây] | 秒速5センチメートル | (Byousoku 5 centimeter).

TỔNG QUÁT

Màu sắc chủ đạo của sách là xanh tím – màu của sự buồn khổ, đau đớn và bi thương. Nơi ấy có hai cô cậu học trò đang đứng giữa một cánh đồng hoang vắng. Cô thì ngước nhìn lên bầu trời – một nơi xa xăm nào đó, như nhìn về tương lai, về những ngày tháng sắp tới. Có lẽ bởi cô cảm thấy thất vọng, buông xuôi vì tình cảm của bản thân không được đáp lại, chỉ có thể ngước nhìn lên trời để tìm kiếm sự an ủi, quên đi nỗi buồn tủi, cô đơn. Còn cậu lại nhìn xuống đất, như muốn thể hiện sự bất lực, vì tình cảm của bản thân bị ngăn cách bởi khoảng cách địa lý, vì cậu không thể đáp lại tình cảm của cô. Trong tim cậu giờ đây vẫn mãi chỉ có hình bóng người con gái ấy, không thay đổi được. Hướng nhìn của cả hai trái ngược nhau, thế nhưng tâm trạng của họ đều giống nhau, đều bất lực trước những thách thức của cuộc đời.

(C) SHINKAI Makoto

Đặc biệt, ở góc trên bên trái của bìa và cả trong bản anime cũng thể hiện là hình ảnh mặt trăng tròn vằng vặc, chiếu sáng rực cả một góc trời. Thế nhưng, trớ trêu thay, sợi dây điện mỏng manh lại chia đôi mặt trăng ấy, như báo hiệu về sự chia cắt của một mối tình vừa chớm nở. Đồng thời, nó cũng như một sợi dây vô hình liên hệ giữa việc cô – người con gái trong bức hình, không thể tỏ tình với việc chiếc xe đột nhiên không nổ máy được, như một cơ hội cuối cùng để cả hai dạo bước trên con đường ấy, ngắm nhìn chiếc tên lửa vừa được phóng lên trời và tâm sự cùng nhau. Một phần điều này thỏa nguyện ước bấy lâu nay của cô, nhưng phần khác lại như dày vò tâm trí, bởi nhìn người mình thương hướng về cô gái khác quả thực rất đau đớn.

Cuốn sách còn có thêm 3 bức tranh minh họa cho những khung cảnh xuất hiện trong truyện, rất đẹp và sắc nét. Sách được bán với giá 50.000 đồng/quyển với 188 trang, một cái giá rất ổn đối với một quyển Light Novel xuất sắc và tuyệt vời đến như vậy.

CẢM NHẬN

5cm/s không chỉ là vận tốc của những cánh anh đào rơi, mà còn là vận tốc khi chúng ta lặng lẽ bước qua đời nhau, đánh mất bao cảm xúc thiết tha nhất của tình yêu.

Một ngày nọ, Akari chuyển đến nơi Takaki đang sống và học cùng lớp với cậu. Khoảnh khắc cậu nhìn thấy cô, đã yêu và say mê cô đắm đuối. Không chỉ vì cô đẹp, mà còn vì cậu thấy được điểm tương đồng với cậu nơi cô. Như hai người bạn thân từ kiếp trước, họ đồng cảm với nhau, thấu hiểu nhau, lúc nào cũng bên nhau, chia sẻ mọi thứ cùng nhau. Những ngày tháng sau đó của cậu như sống trong thiên đường. Gặp một cô nàng xinh đẹp, thuần khiết, trở thành tri kỉ của nhau, cùng nhau khám phá ra biết bao điều kỳ diệu trên thế giới này, cuộc sống yên bình như thế thật tuyệt biết bao nhiêu.

Thế nhưng, cuộc đời ai biết trước được điều gì. Nó trớ trêu lắm, cay đắng lắm. Akari lại phải chuyển đến nơi khác sống vì công việc của ba cô. Vào cái đêm biết tin, Takaki đã rất tức giận. Tức giận bởi phải rời xa Akari. Tức giận bởi bản thân không thể làm được gì. Thất vọng, đau khổ, Takaki như rơi xuống hố tuyệt vọng sâu thăm thẳm. Cả cơ thể cậu đều nóng lên, duy cái đầu thì lạnh buốt. Phải rời xa một người mình cho là tất cả một cách bất ngờ, đột ngột như thế thật sự rất đau đớn, đau đớn khôn nguôi, đau đớn tột cùng. Cậu ngồi thụp xuống, bất lực trước sự trớ trêu của cuộc đời, mong sao bản thân có khả năng xoay chuyển mọi thứ. Bầu không khí xung quanh truyện lúc này thật u ám, nó khiến người đọc cảm thấy ngột ngạt, khó thở, cả cơ thể như tê liệt hẳn đi.

(C) SHINKAI Makoto

Cuộc sống vắng bóng người mà mình thương nhất quả thật rất khó chịu, rất đau đớn. Cảm giác như mọi thứ đều ngừng trôi, cả thế giới sụp đổ ngay trước mắt. Có lẽ cảm giác này bất cứ ai trong chúng ta đều đã trải qua rồi. Và SHINKAI Makoto đã rất xuất sắc trong việc khắc họa nó một cách chân thực đến như vậy, như thể đó là cuộc chia ly của chính người đọc chứ không chỉ của riêng Takaki và Akari nữa.

Giờ thì đến lượt Takaki phải chuyển đi nơi khác, đến một nơi rất xa, như hai cực của Trái Đất. Khoảng cách với Akari hiện tại là vấn đề lớn nhất đối với cậu. Bởi dù hai người đang ở hai thành phố khác nhau nhưng vẫn có thể gặp nhau. Nếu bây giờ chuyển đi nơi khác, có lẽ cậu sẽ chẳng còn cơ hội để gặp lại Akari lần nữa. Và hai người sẽ xa nhau mãi mãi.

Cuối cùng, họ quyết định sẽ gặp nhau lần cuối trước khi Takaki chuyển đi. Nghĩ đến việc sắp được gặp người quan trọng nhất trên đời, một cảm giác phấn khích chạy dọc sống lưng… Mình sắp gặp được nhau rồi. Sắp thật rồi… Chỉ nghĩ đến điều ấy thôi, toàn thân tôi đã nóng bừng như có lửa đốt… Cậu viết một lá thư rất dài, dài như khoảng thời gian mà hai người xa nhau, để bày tỏ hết nỗi lòng của cậu trong suốt thời gian qua. Và cô cũng vậy. Tự nhủ rằng khi gặp nhau sẽ trao gửi cho người kia lá thư chứa đầy tâm tư của bản thân mình. Nhưng trớ trêu thay, chỉ trong chớp mắt, làn gió mang hơi lạnh buốt giá của mùa đông đã cuốn lá thư bay đi mất, hòa vào tấm màn đen kịt của màn đêm. Cứ như có một vết cắt vô hình chia đôi sợi dây tơ duyên mỏng manh giữa hai người, khoảnh khắc ấy, mọi thứ trước mắt cậu dường như sụp đổ, mọi cố gắng bấy lâu nay của cậu dường như trôi tuột đi mất. Mặc cho mọi thứ đang dày vò tâm trí, đâm từng nhát dao vào trái tim cậu, mặc cho làn gió lạnh lẽo vừa mang lá thư đi xa đang mải mê cứa từng đường, từng đường trên làn da, cậu cúi gằm mặt, nghiến răng để cố không bật thành tiếng.

(C) SHINKAI Makoto

Sau gần một năm xa cách, cuối cùng họ đã được bên nhau. Dù khoảnh khắc ấy rất ngắn, chỉ chợt thoáng qua như một làn gió nhẹ khẽ lướt qua trên mái tóc, nhưng nó cũng đủ để cả hai cảm thấy ấm áp, đủ để họ bày tỏ hết tâm tư tình cảm của mình. Đối với Takaki, như thế là mãn nguyện lắm rồi. Chỉ cần nghĩ đến tương lai sẽ ở bên nhau, chỉ cần có Akari bên cạnh, cậu sẽ không còn lo sợ bất cứ điều gì nữa. Cậu bây giờ đã sẵn sàng tiến về phía trước. Còn cô, tuy chỉ là lá thư viết vội, nhưng cô đã gửi gắm hết tất cả tâm tư và tình cảm từ tận đáy lòng mình. Cô chuẩn bị tất cả, sẵn sàng tất cả, nhưng vào thời khắc quan trọng nhất, cô lại không đủ dũng khí để đưa nó cho cậu. Chỉ một chút nữa thôi, chỉ 5cm nữa thôi, là cô đã có thể chạm vào trái tim cậu rồi. Nhưng chiếc tàu ấy đã lăn bánh, chiếc tàu đưa cậu đi xa rồi, cô chỉ có thể đứng phía sau dõi theo, cho đến khi con tàu mất hút trong màn tuyết trắng xóa.

Năm tháng trôi qua, Takaki dần quen với cuộc sống không có Akari bên cạnh. Thế nhưng, ánh mắt cậu luôn thoáng lên vẻ đượm buồn tưởng chừng như sắp khóc. Ở bản anime, SHINKAI Makoto đã khắc họa rất rõ nét đôi mắt ấy của Takaki, khiến cho người xem lúc nào cũng cảm thấy nỗi buồn man mác. Bầu không khí xung quanh gần như ngưng đọng lại, mọi thứ thật tĩnh lặng và cuốn hút, như thể câu chuyện ấy là câu chuyện của riêng ta. Rồi từ khi nào đó, cậu có thói quen viết tin nhắn cho một người, nhưng không gửi. Mỗi lần muốn tâm sự, cậu đều lấy điện thoại ra soạn tin nhắn, như một người độc thoại nội tâm, trò chuyện với chính mình. Ánh mắt của cậu khi ấy chất chứa bao nỗi nhớ mong, đau khổ, sự phiền muộn, lo âu về Akari, về một tương lai ngay trước mắt.

Khi vừa chuyển đến sống ở vùng đất mới, ngay từ lần đầu gặp mặt, một cô gái cùng khóa đã đem lòng yêu, say mê cậu hơn bao giờ hết. Cô nghĩ về tương lai, lo sợ nếu như mai này cậu không còn ở đây nữa thì sao. Lời tỏ tình với cậu chưa được thổ lộ. Nhưng chỉ còn độ sáu tháng nữa thôi, cô phải chứng tỏ trình lướt ván của mình, phải cùng cậu xem tên lửa được phóng lên trời, và hơn hết thảy là phải bày tỏ tâm tư tình cảm của bản thân với cậu.

Tình cảm trong sáng ấy của cô thật đáng trân trọng. Cô yêu cậu nhiều, rất nhiều. Cô là người con gái can đảm và mạnh mẽ, dám theo đuổi cậu suốt mấy năm trời. Nhưng có lẽ, tình cảm ấy sẽ không bao giờ được đáp lại. Bởi ánh mắt và tâm trí cậu đã hướng về một nơi xa xăm nào đó, nơi ấy không có cô. Yêu một người không yêu mình thực sự quá khó khăn và đau khổ. Bởi vì yêu mà chưa thổ lộ, ta sẽ luôn ảo tưởng về vị trí của bản thân trong lòng người khác. Chỉ vì một lời nói dịu dàng, một cử chỉ thân mật hơn một tí, ta đã cảm thấy vui rồi, cả ngày hôm ấy dường như tuyệt vời hơn bao giờ hết. Càng hạnh phúc bao nhiêu, ta lại càng hy vọng được đáp lại bấy nhiêu. Niềm hy vọng ấy trong ta lớn dần, lớn dần từng ngày, để rồi khi ta nhận ra rằng bản thân chưa từng giữ một vị trí quan trọng nào trong lòng họ, nỗi thất vọng sẽ đẩy ta rơi xuống vực thẳm của sự đau khổ tột cùng.

(C) SHINKAI Makoto

Rốt cuộc, tình cảm dù mạnh mẽ nồng nhiệt đến đâu đi nữa thì cũng sẽ phai mờ theo thời gian. Cuộc sống hối hả, vội vàng, cuốn cậu trôi đi theo dòng chảy của thời gian. Trong tim cậu giờ đây vẫn còn hình bóng của người con gái năm xưa cậu yêu, nhưng có lẽ tình cảm dành cho cô đã không còn như trước. Cậu lên đại học và ra trường, quen hai cô gái xinh đẹp và tài giỏi, nhưng thời gian ấy rất ngắn, ngắn hơn nhiều so với khoảng thời gian mà các đôi tình nhân yêu nhau. Mỗi lần chia tay là mỗi lần vết thương hằn sâu thêm trong trái tim cậu.

Rồi cậu gặp Mizuno, trải qua bao sóng gió, cậu đã yêu cô và thầm nghĩ sẽ không để vụt mất cô như những người khác thêm lần nào nữa. Có lẽ Mizuno là người cậu yêu nhất bây giờ, và sẽ là người cuối cùng cậu yêu. Nhưng rồi hai người cũng chia tay sau ba năm gắn bó với nhau.

Mọi người đến và đi. Tất cả những gì cậu có thể làm là quen với mất mát.

(C) SHINKAI Makoto

Ký ức tưởng chừng đã ngủ quên nay lại trỗi dậy một cách sống động, như thể nó chỉ vừa xảy ra ngày hôm qua. Trong tiềm thức của Takaki và Akari đều có hình bóng của nhau, đến cả giấc mơ cũng giống nhau, giấc mơ về một ngày xưa cũ, ngày mà cả hai trao lời hẹn ước dưới gốc cây anh đào trơ trọi giữa cánh đồng hoang vắng, với khung cảnh chỉ toàn là tuyết rơi. Cả cô và cậu đều nhớ về nhau, nghĩ về nhau, nhưng lại không thể chạm tới nhau. Điều này khiến cho độc giả cảm thấy bứt rứt, một thứ gì đó cứ mãi day dứt, vương vấn trong lòng họ. Không chỉ Takaki và Akari mong muốn được gặp nhau, cả độc giả cũng hy vọng kỳ tích ấy sẽ xuất hiện.

Tháng tư ở Tokyo, cánh hoa anh đào tung bay khắp cả một thành phố rộng lớn. Bất chợt cậu nhớ đến câu nói năm xưa rất đỗi quen thuộc: “Năm centimet trên giây”. Với cậu bây giờ, mọi thứ có lẽ đã chai sạn rồi. Cậu không còn đau khổ, không còn buồn bã, thay vào đó, cậu mỉm cười và tiếp tục dạo bước dưới cơn mưa hoa ấy.

Nếu thời gian ngưng đọng lại, cậu có thể làm được gì?

“One more time, one more chance.”

Thêm một lần nữa, thêm một cơ hội nữa, cậu có thể thay đổi được gì?

(C) SHINKAI Makoto

Ý NGHĨA

Có lẽ những ai xem bản anime và Light Novel đều nhận ra rằng, xuyên suốt cả ba câu chuyện đều có sự góp mặt của chú chim lông đen bay lượn trên bầu trời. Chú như người đưa thư, trao thông điệp mà người này muốn gửi cho người kia. Chú còn là biểu tượng cho niềm khao khát tự do của cả hai người, tự do bên nhau, tự do làm điều mình muốn mà không bị ràng buộc bởi bất kỳ điều gì, để không phải bất lực trước cuộc đời trớ trêu. Và mỗi lần cất cánh, chú lại kêu lên những tiếng kêu thảm thiết, như bày tỏ hết tâm can, nỗi lòng của những người yêu nhau nhưng không thể ở bên nhau. Tiếng kêu ấy như cứa vào tim người xem những vết cắt vô hình, khiến cho họ cảm thấy đau nhói, tê tái trong lòng.

Nổi bật nhất trong tác phẩm [5 Centimet Trên Giây] có lẽ là hình ảnh hai người – một nam một nữ – vội vã bước qua nhau trên chiếc đường ray sắt, trước khi đoàn tàu đi qua. Khi ấy, cậu chợt nhận ra người con gái đó, nhưng lại không quay sang và cũng không biết có đúng thật là cô không. Để rồi khi đã bước qua, cả hai cùng quay đầu nhìn lại, muốn xác nhận lại cảm giác của bản thân, nhưng đã quá muộn rồi. Chiếc tàu cắt ngang tầm nhìn của họ, như cắt đi một chút dây tơ còn vương vấn lại. Cậu vẫn nán lại đợi đến khi đoàn tàu qua đi, biết đâu chừng đây sẽ là cơ hội để hai người gặp lại. Nhưng bên kia đường ray, cô gái đã đi rồi, đến một nơi rất xa rồi, và nơi ấy không có cậu. Một nỗi buồn thoáng qua trên gương mặt cậu, nhưng cậu vẫn quay lại và tiếp tục bước đi.

“Hai người dù có yêu nhau bao nhiêu thì cuối cùng, cái chết vẫn có thể chia lìa họ. Ai trong chúng ta rồi đến một lúc nào đó sẽ không còn được gặp người mà ta vẫn hằng gắn bó và yêu thương. Nhưng chúng ta, trước sau rồi cũng phải vượt qua cảm giác mất mát ấy bằng cách này hay cách khác.” – SHINKAI Makoto.

(C) SHINKAI Makoto

Như nhà phê bình văn học, Yoshida Daisuke đã từng nói rằng: “Tôi muốn đọc nhiều hơn nữa những câu chuyện được dệt nên bằng ngôn từ giản dị mà đẹp đẽ của SHINKAI Makoto, muốn một lần nữa được rung động vì câu chuyện của anh”.

Bởi lẽ, từng câu chuyện của ông, từ ngôn từ đến nét vẽ, đều được ông thể hiện và khắc họa một cách rất khéo léo và tinh tế. Chỉ vì một cử động rất khẽ, một câu thoại, hay một xúc cảm bất chợt có thể sẽ đánh thức những điều tưởng chừng đã ngủ quên trong tiềm thức, như ngọn đèn vừa được bật sáng trong tâm trí bạn.

[5 Centimet Trên Giây] mang đến những cảm xúc đẹp đến khó tả, để lại trong lòng người đọc nỗi buồn da diết khôn nguôi. Bởi ta thấy được chính ta trong câu chuyện ấy. Bởi ta biết được, đời người thật sự rất ngắn ngủi. Gặp nhau thêm một lần là mất đi một lần gặp lại. Vì thế, ta càng trân trọng mọi thứ hơn, trân trọng cuộc sống, người thân, bạn bè và những mối quan hệ nhân duyên.

“Với những bạn đã xem phim và chưa từng đọc phiên bản tiểu thuyết, chắc hẳn bạn sẽ gặp vô số những bất ngờ thú vị. Bạn sẽ thấy một câu chuyện cũ xuất hiện với diện mạo hoàn toàn khác, không phải bằng âm thanh hay hình ảnh, mà chỉ bằng những câu chữ khiêm nhường và giản dị nhất. Bạn muốn hiểu hơn tâm tư, tình cảm của nhân vật chưa được chuyển tải một cách trọn vẹn qua anime, muốn đi vào từng ngõ ngách trong tâm hồn họ. Thì cuốn sách này là dành cho bạn.” – Yoshida Daisuke

Giới thiệu nội dung

Touno Takaki gặp và trở thành bạn với Shinohara Akari thời tiểu học ở Tokyo do chung sở thích và tính cách. Giữa họ có mối liên hệ mật thiết đến mức không dùng kính ngữ khi gọi tên nhau. Lúc sắp tốt nghiệp tiểu học, Akari phải theo gia đình chuyển đến Tochigi. Cả hai giữ liên lạc bằng cách viết thư nhưng dần dần thư ngày một thưa dần. Khi Takaki biết mình sắp chuyển đến Kagoshima. cậu quyết định tự mình đi tàu đến thăm Akari vì sau khi chuyển đi, khoảng cách giữa hai người sẽ càng xa hơn. Trên đường đi, tàu của Takaki bị trì hoãn nhiều lần do bão tuyết, cậu lại làm mất lá thư cho Akari trên tàu nhưng cuối cùng cậu cũng đến được Tochigi và thấy Akagi đang đợi mình. Khi hai người có nụ hôn đầu cũng là lúc Takaki nhận ra họ sẽ không bao giờ còn gặp lại nhau nữa. Khi tàu lăn bánh, Akari lặng lẽ nhìn bức thư của mình định gửi cho Takaki.