[Chú Chó Tử Thần] – Điều quan trọng không phải bạn sống được bao lâu, mà là bạn sống như thế nào
Một tác phẩm hay sẽ “bị hại” bởi biên tập viên tồi như thế nào? [Chú Chó Tử Thần] có lẽ là một trường hợp đáng tiếc như vậy!
ĐÔI NÉT VỀ TÁC PHẨM
[Chú Chó Tử Thần] tên gốc 優しい死神の飼い方 | [Yasashii Shinigami no Kaikata] là tác phẩm của nhà văn MIKITO Chinen. Vì bản thân vốn là người làm nghề y, nên những tác phẩm của sensei thường xoay quanh môi trường bệnh viện. Ngoài ra, ông cũng thích sáng tác truyện kinh dị – trinh thám.
Một tử thần bị cách chức… à không, là bị luân chuyển công tác xuống hạ giới dưới hình dạng một chú chó để thực hiện nhiệm vụ cứu giúp những người bệnh sắp từ giã cõi đời không biến thành “ám linh” bằng cách giải thoát họ khỏi “lưu luyến” nơi trần thế. Nhưng địa điểm vị tử thần ấy hạ phàm lại là một bệnh viện chứa đựng muôn vàn bí ẩn kéo dài từ quá khứ tới hiện tại. Và qua quá trình tác nghiệp, tử thần không chỉ vô tình vén bức màn đen vẫn bao trùm bấy lâu trong tâm trí con người nơi đây mà còn đầy hiện thực, rẽ sang một hướng hiểm nguy khó lường. |
GIỚI THIỆU NHÂN VẬT
Tử thần – Leo
Vì lỡ lời đề xuất ý kiến rằng cần tiếp xúc với con người từ khi họ còn sống, tìm hiểu “lưu luyến” của họ ở đâu trước khi họ qua đời để giải thoát họ khỏi lưu luyến đó, tránh cho linh hồn sau khi chết biến thành ám linh mà một vị tử thần bị “giáng chức”… À không, là tử thần “được” luân chuyển công tác xuống hạ giới, đích thân thực hành ý tưởng đã đề ra. Và địa điểm làm việc mới của tử thần, là một “hospice” – bệnh viện chăm sóc giảm nhẹ, nơi “chăm sóc cuối đời cho những người mắc bệnh nan y” có tên Oka-no-ue.
Vốn tồn tại ở dạng linh thể, không có hình hài nhất định, nên để thuận tiện cho quá trình công tác ở vị trí mới, cấp trên đã gửi linh thể của tử thần vào thân xác một chú chó. Và chú chó này, đã được một người con gái, cũng là y tá của bệnh viện, đặt tên là Leo.
Naho
Người đã phát hiện và cứu chú chó tử thần giữa trận mưa tuyết, cưu mang chú đồng thời đặt cho chú cái tên Leo. Naho xinh đẹp, dịu dàng nhưng ẩn sau vẻ vui tươi cô vẫn thể hiện bên ngoài, là nỗi đau thể xác, tâm hồn cô luôn gắng nén chặt trong tim.
MINAMI Tatsuo
Bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối, mang theo “lưu luyến” về bi kịch tình yêu thời chiến tranh.
KANEMURA Yasuji – Son
Bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn cuối, mang theo “lưu luyến” gắn với vụ thảm sát 7 năm trước của một gia đình từng ở trong chính ngôi nhà, hiện tại là bệnh viện ông đang điều trị.
UTSUMI Naoki
Bệnh nhân ung thư xương giai đoạn cuối, là một họa sĩ trẻ tài năng mang theo “lưu luyến” khi đánh mất đi khả năng cảm và thể hiện màu sắc anh vẫn luôn tự hào.
VỀ NỘI DUNG
Nếu là một bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối, khi đứng trước cái chết ngày một cận kề, liệu bạn còn điều gì “lưu luyến” với cuộc đời này không?
Nếu chỉ còn vài tháng, vài tuần, thậm chí một ngày để sống, bạn sẽ sống như thế nào? Lặng nhìn thời gian trôi cho đến khi cơ thể biến thanh cát bụi? Chìm vào hối hận, luyến tiếc, dằn vặt rồi cứ vậy nhắm mắt ra đi? Hay gắng sức sống trọn từng phút, từng giây, làm mọi thứ để lưu lại dấu ấn cá nhân về một cái tôi đã tồn tại trên cõi đời?
Quả thực, chỉ đặt giả thuyết “nếu” thì rất khó có thể tưởng tượng những chuyện chưa thật xảy đến, nhất là khi, đó lại là việc đặt bản thân vào trong trường hợp xấu nhất.
(C) Hình do bạn Mọt Mọt chụp
Vậy, hãy cùng tác giả, kiêm người bác sĩ nội khoa MIKITO Chinen bước vào câu chuyện của những con người thật sự phải đối mặt với tương lai có thể chỉ còn hôm nay để sống. Để ta, thêm lần nữa thấu hiếu, sống có ý nghĩa như thế nào và sống ra sao cho cuộc đời một ngày cũng là một cuộc đời đáng sống.
Thật vậy, với một không gian hiện thực gần như thu hẹp lại chỉ trong khu bệnh xá của một bệnh viện chăm sóc giảm nhẹ, với số lượng nhân vật không quá lớn nhưng có tới 4 bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối mà tác giả đã mở ra hàng loạt những chiều không gian khác nhau. Không gian của quá khứ – hiện thực, không gian tâm tưởng cá nhân quyện hòa cùng không gian sinh hoạt trong một cộng đồng hẹp.
Không gian đa chiều nhưng câu chuyện không hề rối rắm, bởi mỗi chương, lại là một chuyện về từng bệnh nhân với nỗi ẩn ức, “lưu luyến” riêng của họ trước khi từ giã cõi đời. Người cảnh sát già với niềm luyến lưu người con gái ông thương trong quá khứ cùng chuyện tình bi kịch ngày chiến tranh. Người thợ kim hoàn mang nỗi dằn vặt, ân hận về ký ức đẫm máu xưa kia. Người họa sĩ tài năng nhưng vì nỗi thất vọng ngỡ bản thân bị phản bội mà hiện tại không còn sử dụng được màu sắc. Và cả người con gái dịu dàng rất mực, chẳng còn luyến tiếc gì ngoài tình yêu chưa kịp nói và mái ấm cô sống, làm việc.
Tuy nhiên, nếu chỉ là những câu chuyện riêng lẻ như vậy, tiểu thuyết [Chú Chó Tử Thần] sẽ chẳng khác gì một tập truyện ngắn rời rạc, thiếu liên kết. Bởi vậy, MIKITO Chinen đã khéo léo nối kết các phần truyện ấy lại với nhau, bằng sợi dây tạo tác từ quá khứ của những con người tưởng chừng xa lạ tụ hội nơi hospice cùng chia sẻ và một phần thực tại, họ đang cùng nhau trải qua dưới cùng một mái “nhà”. Quá khứ là bi kịch còn hiện tại là hi vọng, khi họ không cô đơn. Bởi bên họ có Leo, vị tử thần chuyên làm nhiệm vụ dẫn dắt những linh hồn đã khuất hiện đang tồn tại trong thân xác một chú chó Golden.
Leo xưng “ta”, kể câu chuyện ở ngôi thứ nhất nhưng trong cuộc đời của các cá nhân khác, chú lại đứng ở góc nhìn ngôi thứ ba. Vì thế, Leo dễ dàng phân tích sự việc, nhìn nhận chân tướng một cách khách quan hơn bất cứ ai. Leo giải thoát những bệnh nhân khỏi “lưu luyến” bởi nhiệm vụ khi hạ phàm của chú là như thế. Nhưng Leo giúp họ vén bức màn bí ẩn, giúp họ thay đổi thực tại, lại xuất phát từ cái tâm cá nhân yêu thương đầy mâu thuẫn. Leo giúp người, đồng thời cũng giúp chính bản thân chú nhận ra thế nào là chân giá trị cuộc sống.
Và từ lối kể chuyện chân tình, giản dị, đan xen nhiều ngôi kể, góc nhìn, xen lẫn đa chiều không gian đấy, tác giả MIKITO Chinen đã dần lý giải một cách hết sức đa diện, xoay quanh vấn đề: “sự sống.”
Tác phẩm được nhiều fan Nhật chia sẻ
Dù trải qua đủ giai đoạn sinh, lão, bệnh, tử hay chỉ vụt sáng trong khoảnh khắc, thì đó vẫn là sự sống, cuộc đời mỗi con người. Không ai mong muốn những điều bi kịch xảy đến với bản thân, nhưng không lẽ trọn một đời người, đến tận lúc nằm xuống, người ta vẫn không thể buông bỏ chấp niệm cố hữu nơi tiềm thức? Sống là cháy hết mình cho từng phút từng giây, bởi ai biết được ngày mai sẽ thế nào. Nhưng sống cũng là tận hưởng từng giây từng phút được hiện diện trên cõi đời. Sống là khổ đau nhưng sống cũng là hi vọng để người ta trao đi yêu thương và cống hiến hết mình cho tín ngưỡng họ tin tưởng. Đời người vốn hữu hạn, 30 năm hay 100 năm hiện diện trên cõi đời sẽ chẳng khác biệt, nếu người ta biết trân trọng quỹ thời gian một đời người.
“Đừng có tự kiêu, con người! Các người chỉ mượn xác thịt làm nơi trú ngụ tạm thời để tồn tại trên thế giới này. Khi nào phải trả lại ‘nơi trú ngụ tạm thời’ không phải việc do các người quyết định. Điều mà anh nên làm không phải là than thân trách phận vì số thời gian ngắn ngủi còn lại, mà là tranh thủ thời gian có hạn đó, làm sao để sống hết mình.”
Mặc dù về cuối truyện xuất hiện một vài tình tiết mang tính khiên cưỡng thì cũng không thể phủ nhận, Chú chó tử thần mà một cuốn tiểu thuyết rất đẹp về tình yêu và lẽ sống giữa đời vô thường.
Nội dung: 7.5/10
VỀ NHÂN VẬT
Như đã nói, vì sự bó hẹp về mặt không gian cùng cách thức xây dựng tình tiết mà tuyến nhân vật trong tiểu thuyết [Chú Chó Tử Thần] không quá rộng mở. Xét đến những nhân vật chính thật sự góp mặt vào tiến trình phát triển câu chuyện, có lẽ có thể đếm trên 10 đầu ngón tay. Nhưng cũng bởi sự thu hẹp tuyến nhân vật như vậy mà tác giả có điều kiện tô đậm không gian nội tâm của mỗi cá nhân xuất hiện trên trang sách.
Quả thực, từng nhân vật được xây dựng ở tiểu thuyết [Chú Chó Tử Thần] đều có tính cách, quá khứ khác nhau. Chính vì thế, tâm thế của họ khi đối diện với cái chết mỗi lúc một cận kề cũng hết sức riêng biệt. Cùng là “lưu luyến” đấy nhưng luyến lưu của họ, mỗi người một vẻ. Điều đó không chỉ phản ánh một phần cá tính mà còn mang tính quyết định tâm thế họ khi phải cay đắng nhận ra quỹ thời gian cuộc đời đang ngày một rút ngắn.
Như ông lão Minami, đa sầu đa cảm mang theo nỗi đau về một tình yêu tan vỡ, “lưu luyến” sẽ rất khác một ông lão Kanemura suốt 7 năm đã phải sống trong sợ hãi, dằn vặt, tội lỗi. Cùng là người trẻ nhưng một chàng họa sĩ tài hoa chìm trong nỗi căm phẫn, thất vọng vì niềm tin bị phản bội như Utsumi, niềm luyến tiếc, u uất sẽ hoàn toàn khác biệt với một thiếu nữ dịu dàng, tốt bụng, luôn quan tâm, lo nghĩ cho người khác trước cả khi lo nghĩ cho chính mình như Naho.
Chính sự khác biệt trong “lưu luyến” mỗi người đang mang ấy, làm nên sự đa sắc của tiểu thuyết [Chú Chó Tử Thần]. Họ là sáng tạo cá nhân của riêng MIKITO Chinen, song cũng là sự đồng vọng từ cuộc sống lên trang văn Mikito tiên sinh đã viết.
Chú chó tử thần – Leo
Từng con người, tựa một lăng kính của chiếc kính vạn hoa nhiều màu, là hiện thực và cũng là quá khứ của chiều dài lịch sử nước Nhật từ sau Thế chiến thứ Hai tới thời hiện đại. Tưởng chừng, một lát cắt của xã hội xứ Phù Tang, đã thu bé lại nơi hospice trên trang sách MIKITO Chinen viết nên. Khắc họa lên những cá nhân khác biệt về tuổi tác, nghề nghiệp, tính cách, phải chăng, tác giả như muốn gửi gắm triết lý: Con người ta “dù tuổi còn xanh hay mái đầu đã bạc”, chẳng ai có thể tránh khỏi sự nghiệt ngã của số phận. Và vì mang đủ đầy thất tình lục dục nên trước khi ra đi, người ta không tránh khỏi mang nặng trong tim nỗi luyến lưu thủa sinh thời chưa kịp nói, chưa kịp làm. Nhưng… chỉ cần người ta còn sống, thì không có gì là quá muộn để nói lời yêu thương, để đốt cháy sinh mệnh cho một lần được sống trên cõi đời. Đốt cháy sinh mệnh, sống gấp lên chẳng phải là sống vội vàng, hời hợt mà đơn thuần, chỉ là sự trân trọng phút giây quý giá, người ta tồn tại dưới thân xác một con người.
“Việc nhà ngươi nên làm không phải là đau đầu nghĩ mấy thứ đó. Với thời gian ít ỏi còn lại thì hãy dốc sức làm những việc mình cho là đúng đi.”
Và giữa hệ thống nhân vật của tiểu thuyết [Chú Chó Tử Thần], có một nhân vật hết sức đặc biệt; người đã kể lại cả câu chuyện này, phải, chính là chú chó – tử thần tên Leo. Trải qua hàng ngàn năm làm công việc dẫn lối linh hồn, Leo có vốn sống sâu rộng và chú ta cũng đủ thông minh, tỉnh táo cùng một cái đầu lạnh để suy xét vấn đề trên nhiều khía cạnh mà người trong cuộc khó lòng nhận ra. Leo từng cứng nhắc nhưng Leo không phải kẻ bảo thủ, chỉ là chú ta chưa tìm được cơ hội, hé mở tấm lòng. Và Naho chính là chiếc chìa khóa, mở cửa linh hồn Leo. Leo là “tử thần”, nhưng lại không phải là “tử thần”. Leo là một tồn tại của trí tưởng tượng, song Leo cũng hết sức gần gũi. Bởi đơn giản, bất cứ ai, sống trong cuộc đời này, chẳng thể giữ sự bàng quan, hời hợt trước thực tại, khổ đau của con người, đồng loại.
Là một nhà văn, nhưng trước hết MIKITO Chinen là một bác sĩ nội khoa, nên có lẽ, xuất phát từ chính trải nghiệm thực tế mà ông có thể khắc họa lên trên trang văn những cá tính chân thực đến vậy. Chân thực cả ở nỗi đau thể xác lẫn tinh thần họ trải qua. Để rồi lật giở từng trang sách, độc giả lại như thấy thêm đồng cảm với từng nỗi thống khổ của con người trên trang sách.
Nhân vật: 8/10
VỀ VĂN PHONG
Là một trong những tác giả được chú ý nhất hiện nay ở xứ Phù Tang, có thể nói văn chương MIKITO Chinen đẹp, một vẻ đẹp giản dị, thuần khiết mà sâu sắc, thấm thía. Và điều đó, được thể hiện khá rõ nét trong tiểu thuyết [Chú Chó Tử Thần].
Những câu văn như tiếng vọng từ tâm hồn con người
Không cốt lấy sự trúc trắc làm trọng, câu văn MIKITO Chinen viết ra như tiếng vọng từ chính tâm hồn con người, từ chính trải nghiệm bao năm của một tác giả đã tiếp xúc với muôn mặt đớn đau người ta trải qua, đặc biệt vào những giây phút cuối đời. Đủ cung bậc cảm xúc ăn năn, ân hận, thanh thản, hi vọng đã hiện diện xuyên xuốt hơn 400 trang sách.
“Kanemura vừa hét lên vừa vươn tay tới những đốm sáng được mắc trên cành cây. Chạm vào những viên đá lấp lánh như muôn vàn con đom đóm và chứa cả mộng ảo xa vời như thể chỉ cần khẽ động tới sẽ lập tức tan vỡ.”
Đồng thời những triết lý ông gửi gắm vào tác phẩm về sự sống, về nhân sinh xã hội cũng chẳng phải hô hào khẩu hiệu, chẳng đao to búa lớn mà giản đơn khôn cùng. Chỉ tiếc rằng, có lẽ giữa bộn bề cuộc sống, người ta đã nỡ lãng quên:
“Cho dù khi cận kề cái chết, con người vẫn có thể nhận ra sự tồn tại của bản thân mình và làm tỏa sáng sinh mệnh ít ỏi còn lại.”
Văn phong: 8/10
VỀ PHIÊN BẢN VIỆT
Dịch thuật
Có thể nói, với một tác phẩm văn học nước ngoài như [Chú Chó Tử Thần], thì dịch giả Wata đã làm khá tốt công việc chuyển ngữ tác phẩm này sao cho phù hợp, cân đối nhất với ngôn ngữ, ngữ pháp, văn hóa bản địa. Câu văn sáng, mượt mà và khá dễ tiếp nhận.
Dịch ổn, nhưng phần biên tập lại có vấn đề
(C) AMAK
Tuy nhiên, phần biên tập lại chứa đựng rất nhiều vấn đề!
Biên tập
Với một cuốn sách dày hơn 400 trang, quả tình tôi không quá hi vọng rằng không sót lỗi morat. Nhưng lỗi morat dày đặc như cuốn [Chú Chó Tử Thần] này, cũng thực sự vượt quá tưởng tượng của tôi. Nhiều tới nỗi tôi khó lòng thống kê hết trong một bài viết.
Đơn cử chỉ một trang 67, tên nhân vật là Minami nhưng trên sách, lúc để là Minamin, lúc lại là Minam. Chưa kể, sự nhập nhằng rất khó chấp nhận giữa hai từ giành – dành trong tác phẩm.
Một tác phẩm hay, giàu ý nghĩa, hình thức được chăm chút mà phần ruột để sót nhiều lỗi morat như vậy, tôi thấy rất đáng tiếc. Mong rằng trong tương lai không xa, Amak có thể rà soát, khắc phục những sai sót này, để đưa tới cho độc giả một ấn phẩm [Chú Chó Tử Thần] trọn vẹn nhất.
Biên tập: 6/10
KẾT
Là một tác phẩm có lẽ thuộc hàng “con ghẻ” của nhà Amak, nhưng thực sự, tiểu thuyết [Chú Chó Tử Thần] xứng đáng nhận được sự đón nhận tích cực hơn từ phía độc giả. Bởi giá trị nhân văn giản dị mà rất đẹp tác phẩm mang lại, và bởi cả sự dễ thương của tử thần Leo xuyên suốt hơn 400 trang truyện nữa. Một cuốn sách, không thiếu khoảnh khắc buồn có thể khiến người ta rơi lệ. Bởi “cái chết” mà!
Song hơn cả, tác phẩm ấy hướng người đọc tới hi vọng và truyền cho độc giả năng lượng tích sự vào việc sống, đặc biệt là “sống sao cho khỏi xót xa ân hận vì những năm tháng đã sống hoài sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì những dĩ vãng ti tiện và hèn đớn của mình.” (Lời Paven Korchagin – [Thép Đã Tôi Thế Đấy])
