[Ikigami: The Ultimate Limit] – Giấy báo tử hay giấy báo sinh
“Nếu chỉ được sống trong 24h nữa, tôi sẽ dùng đến giây cuối cùng để nói với những người yêu thương tôi rằng: Tôi cũng yêu họ nhiều lắm!” Còn bạn thì sao, nếu chỉ được sống trong 24h nữa thì bạn sẽ làm gì ?
IKIGAMI LÀ GÌ!?
[Ikigami: The Ultimate Limit] là bộ truyện tổng hợp những câu chuyện lay động lòng người của tác giả MASE Motoro.
- Số Tập: 7 (End)
- Dành cho độ tuổi: 18+
- Hình thức: Bìa mềm
Một đạo luật có tên “Luật duy trì phồn thịnh quốc gia” được đưa ra nhằm duy trì sự phồn vinh của đất nước. Trong đó, có điều luật, tại kì “tiêm chủng quốc phồn” cho trẻ em trên toàn quốc gia, sẽ có 0,1% trẻ bị tiêm vắc xin chứa viên nang nano đặc biệt. Viên nang nano ấy đi vào cơ thể, làm tổ ở động mạch phổi và phát nổ khi người đó bước vào độ tuổi từ 18 đến 24. Danh tính người bị tiêm viên nang sẽ được giữ kín, cho đến một ngày trước khi chết, tấm thẻ có tên Ikigami được gửi tới họ. Tức 1000 người, lại có 1 người nhận tấm giấy báo tử đó. Hay, đấy có ý nghĩa tựa một tờ giấy báo sinh, như những gì những người đặt ra đạo luật kia vẫn nói. Rằng “Luật duy trì phồn thịnh quốc gia” và Ikigami tồn tại, để người ta nâng cao nhận thức và ý thức về “giá trị sinh mệnh”? |
GIỚI THIỆU NHÂN VẬT
FUJIMOTO Kengo (藤本 賢吾)
Nhân viên thuộc phòng Hộ tịch, văn phòng hành chính quận Musashigawa. Người có nhiệm vụ phát Ikigami, thông báo sự sống chỉ còn 24 tiếng đến cho những người bị tiêm viên nang nano vào cơ thể.
Ishii
Trưởng phòng, cấp trên của Fujimoto, người nhận Ikigami từ Bộ Y tế và Phúc lợi rồi chuyển cho anh. Trước đây, Ishii cũng từng làm việc tại vị trí Fujimoto hiện đang đảm nhiệm.
VỀ NỘI DUNG
Giấy báo tử
“Ikigami”, đúng với nghĩa của một tờ giấy báo tử được gửi đến tận tay nạn nhân. Tới bất ngờ, không hẹn trước, và kẻ nào phải nhận Ikigami như cầm chắc lấy cái chết 24 giờ khi tuổi đời mới bắt đầu bước vào độ tuổi được coi là đẹp nhất đời người. Tuổi 18~24 với đủ ước mơ, hoài bão, khát khao dở dang hay người ta mới dần trưởng thành mà nhận thức rõ rệt về bản thân và thế giới để định hướng con đường tương lai đang thành hình.
Ikigami tới, cướp đi tất cả và đẩy người ta vào bờ vực bất lực đến gần như tuyệt vọng, rằng chỉ 24 giờ, người ta có thể làm được gì cho cuộc đời những tưởng còn rất dài phía trước?
Tờ giấy báo tử, báo tử cho sự sống, sinh mệnh, tương lai, khai tử cho khao khát, ước vọng. Và cũng như một tờ cáo chung cho gia đình nạn nhân khi phải đối diện trước hiện thực nghiệt ngã, rằng biết trước người thân vẫn khỏe mạnh bên cạnh họ hôm trước, mà hôm sau đã ra đi nhưng họ lại chẳng thể làm bất cứ điều gì.
Ikigami, tờ giấy báo tử, báo tử cho cả quá khứ lẫn những giả dối cùng kiếp sống gá víu, phù du của những con người ngày ngày chỉ “tồn tại” trong đời vô thường.
Và Ikigami, còn là một tờ giấy báo tử cho cảm xúc cùng tinh thần phản kháng của người thực thi nhiệm vụ phát Ikigami cho nạn nhân. Họ không có lựa chọn, cũng không có quyền nghi ngờ, vì đạo luật “Duy trì phồn thịnh quốc gia” là tuyệt đối. Chỉ có mạng sống của họ, là phải đánh đổi với những lời nói thật lòng khi Ikigami được thực thi.
[Ikigami: The Ultimate Limit], tên bộ truyện cũng là tên tấm thẻ nghiệt ngã, lạnh lùng báo tử cho những cá nhân, vẫn đang sống khỏe mạnh trong nhịp sống thường nhật. Nhưng, chính vì Ikigami lạnh lùng, cay nghiệt đến vậy mà sự “báo tử” này lại cũng công bằng với bất kì ai. “Tại sao lại là tôi?” Nhưng, “Tại sao lại không thể là tôi?” Vì bạn mang quá khứ đau khổ và đang trên đường làm lại cuộc đời ư? Hay vì bạn đã nhún nhường, đánh đổi tất cả cho giấc mơ chưa thành sao? Không! Sinh mạng công bằng và Ikigami cũng vậy.
“Tại sao lại là tôi?” Nhưng “Tại sao không thể là tôi?”
Giấy báo tử cho 24 giờ sống. Thật sự trớ trêu như cách người ta vẫn phung phí thời gian cuộc đời mà chẳng hề ý thức, đó có thể là những giây phút cuối cùng họ được sống hết mình cho sự sống của chính họ.
Giấy báo tử cho 24 giờ sống, trong [Ikigami: The Ultimate Limit], đã có sự mâu thuẫn và hai mặt đối lập như vậy đấy.
Giấy báo sinh
Ikigami là giấy báo tử.
Nhưng Ikigami cũng đồng nghĩa với “giấy sống”. Như những gì người ta vẫn nói về đạo luật “Duy trì phồn thịnh quốc gia”, rằng viên nang nano trong vắc xin và Ikigami được tạo ra, để “nâng cao ý thức người dân đối với “giá trị sinh mệnh”, để người ta có thể “sống hết mình” cho khoảnh khắc “ra đi bất cứ lúc nào”.
Và sự thật, giấy báo tử Ikigami đến, cũng là lúc người ta nhận được thông báo “sống”. Chỉ là, quỹ thời gian “sống” đấy quá mức hữu hạn. Không có nhiều thời gian, cũng không có nhiều lựa chọn bởi 24 giờ, trôi qua rất nhanh. Bộ đếm thời gian trên từng khung truyện, tựa chiếc đồng hồ cát, mà cát cứ vậy, lạnh lùng rới xuống đáy bình.
Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận, vì sự hữu hạn đó, người ta sẵn sàng đốt cháy sinh mệnh cho hết thảy những gì còn dở dang hay nuối tiếc trên quãng đời, họ cay đắng và đau đớn nhận ra, đến khoảnh khắc cuối cùng, tất cả chỉ tựa phù du mà tan biến vào hư vô, như chính sự sống của họ. Người ta khao khát hơn bao giờ hết cảm giác được công nhận, được thể hiện cái tôi, được nhớ đến, hay chính là cảm giác “tồn tại”, cảm giác “sống”, kể cả khi thân xác họ đã hóa thành cát bụi.
Nên với Kamoi Yousuke, cảm giác “thỏa mãn” đâu đến từ việc “trả thủ”. Trả thù không làm thời gian trở lại, càng không khiến những vết thương thời đi học bị bạo lực học đường thôi nhức nhối ngay cả khi anh có ra đi. Mà “thỏa mãn”, là khi anh ta nói được, bày tỏ được những điều vẫn chôn sâu suốt quãng thời gian đó, với một cậu bé đồng cảnh, bằng sự đồng cảm mạnh mẽ, tột cùng.
Nên với Tanabe Torio, cảm giác “tỏa sáng” vào phút giây cuối cùng, không phải là sự “chuyên nghiệp” hay “tròn vai” ở vai trò một ca sĩ hát bè. Mà là được trở về làm “chính mình”, với trọn vẹn đam mê, nhiệt huyết của thuở cá tính chưa bị bào mòn trong dòng xoáy lợi danh.
Sự “tái sinh” giữa lằn ranh cõi chết
Và còn biết bao cá nhân, đã đốt cháy ngọn bấc sinh mệnh, cho khoảnh khắc cuối đời đó. Cái chết, với một người là chấm dứt. Nhưng là kết thúc thật không, khi cái chết của họ, tái sinh một cá nhân khác. Hay bản thân họ, vẫn “sống” trong tâm trí, dù chỉ có một người nhớ về họ. Cái chết về thể xác, song không chết về tinh thần là như thế chăng?
Ikigami cướp đi sự sống tương lai, nhưng lại ban cho người nhận Ikigami sự sống 24 giờ, tựa ngọn nến bừng lên trước khi lụi tàn. Và cả một sự sống, sau khi người đó ra đi. Nên có lẽ, nói Ikigami là “giấy báo sinh”, cũng không hoàn toàn là một điều khiên cưỡng. Mà chính tử – sinh tồn tại trong cùng một tấm thẻ Ikigami như vậy, lại càng khiến “Ikigami” mang sự đa nghĩa hơn bao giờ hết. Như cuộc sống, đúng – sai, trái – phải, trắng – đen, vẫn khó phân biệt rạch ròi như vậy chăng?
Khi phải dùng mạng sống để hiểu về ý nghĩa sinh mạng?
Tuy nhiên, dù mang ý “giấy báo tử” hay “giấy báo sinh” thì Ikigami vẫn là sự tồn tại mang đầy tính cực đoan.
Cực đoan ngay từ việc dùng mạng sống con người để con người hiểu về ý nghĩa sinh mạng. Bởi đâu ai có quyền đặt sinh mệnh người khác vào một trò chơi may rủi, lựa chọn ngẫu nhiên rồi cứ thế cướp đi mạng sống họ bất kể vì lí do gì?
Cực đoan ngay từ cách đạo luật “Duy trì phồn thịnh quốc gia” được thi hành khi mọi ý kiến trái chiều đều bị ngăn chặn ngay từ lúc mới manh nha bằng chính loại vắc xin chứa viên nang nano kia. Quyền tự do ngôn luận về đạo luật liên quan tới chính sinh mệnh bản thân họ, họ cũng không có quyền lên tiếng?
Viên nang nano và Ikigami sinh ra để người ta hiểu về “giá trị sinh mệnh”. Nhưng có một sự thật, trước khi Ikigami đến, hiện thực hiện hữu về đời sống ngắn ngủi lên từng cá nhân, thì người ta hoàn toàn không ý thức về “giá trị sinh mệnh”. “Chắc nó chừa mình ra” (chữ dùng của Nam Cao), có lẽ, đã ăn sâu vào lối sống tạm bợ, vào tâm lí “cuộc đời còn dài”, “rồi sau này sẽ…” của con người rồi.
Vậy, Ikigami lẫn đạo luật “Duy trì phồn thịnh quốc gia” “rốt cuộc có ý nghĩa gì”? Khi sâu trong cấp độ phân tử của xã hội – cấp độ cá nhân, những vấn đề như cá tính, nhân cách, ý thức, tham vọng… của mỗi người từ ngày ấu thơ đến lúc trưởng thành không hề được giải quyết tận gốc một cách triệt để.
Cái chết của một vài cá nhân ngẫu nhiên, đâu thể giải quyết tận gốc “địa ngục”?
Sự chuyên quyền và độc tài sẽ chỉ tạo ra những bất mãn, mâu thuẫn, day dứt, tổn thương cho những ai ở lại, trực tiếp ngày ngày đối diện với thứ đạo luật, giấy tờ lạnh lùng được khoác lên lớp ý nghĩa hào nhoáng.
Điều này, cũng góp phần, khiến cho cốt truyện của Ikigami trở nên đặc biệt cuốn hút. Khi độc giả, đọc Ikigami, không đơn thuần chỉ là chứng kiến, người ta đối diện với 24 giờ được sống như thế nào. Mà hơn cả, là tờ giấy báo tử kia, sẽ đưa con người tới bước đường nào đây?
Ikigami: The Ultimate Limit – “tấm giấy” tiếp bước dòng truyện seinen của NXB Trẻ
Sau thành công của hàng loạt siêu phẩm seinen mà gần đây nhất là [Ký Sinh Thú], [Ikigami: The Ultimate Limit] được NXB Trẻ tung ra thị trường với 8000 bản in, có thể nói là tín hiệu đầy đáng mừng của dòng truyện này. Cùng việc tái khẳng định nước đi đúng đắn của NXB Trẻ khi khai thác một thể loại truyện hướng tới yếu tố tâm lí, mặt trái xã hội khá đen tối, nặng nề.
Tranh đôi đầy ám ảnh
Và quả thực, NXB Trẻ đã làm khá tốt phần hình thức, dịch thuật. Khổ truyện tương đồng với phần lớn các đầu truyện hiện tại Trẻ đang phát hành: 13×18. In ấn khá sắc nét với nhiều trang đôi rất đẹp, tràn đầy cảm xúc. Văn phong dịch thuật của dịch giả Punpun cũng thể hiện rõ sự khắc khoải, cũng của chính bản thân dịch giả khi dịch từng khung thoại một tác phẩm chứa đựng tầng bậc nhân sinh như [Ikigami: The Ultimate Limit].
“Biến mất” -> “biết mất”
Một trong những khung truyện không được dịch hay chú thích
“Đạo luật”, trang bìa 4
“Điều luật”, trong nội dung truyện?
Tuy nhiên, tất cả chỉ là “khá” mà thôi. Bởi vấn đề biên tập vẫn tồn tại đó từ lỗi typo, dịch sót khung tranh, đến sự bất đồng trong việc sử dụng “đạo luật” hay “điều luật” với “Luật suy trì phồn thịnh quốc gia” ở bìa 4 và nội dung truyện. Thật sự, rất đáng tiếc với màn ra mắt một bộ truyện ý nghĩa như Ikigami.
TẠM KẾT
Không mang nét vẽ long lanh nhưng lại đặc biệt chân thực, sinh động, hút mắt trong dòng chảy tổng thể câu chuyện hay từng phần truyện riêng lẻ, [Ikigami: The Ultimate Limit] đã khắc họa sâu sắc mà đầy đớn đau, những mảnh đời, sống trong 24 giờ. Hiện thực – quá khứ, mộng – ảo đan xen trên trang sách MASE Motoro tiên sinh vẽ lên, tựa một thước phim điện ảnh thu lại vào đó, phần đời con người với tất cả xao động mãnh liệt nhất của ngọn bấc sinh mệnh cháy bừng trước phút lụi tàn.
Và một tựa seinen mới được nhà Trẻ đưa về Việt Nam, thật sự lại tiếp thêm hi vọng cho độc giả vẫn yêu thích thể loại này, về một ngày, được cầm trên tay [Jojo], [Tokyo Ghoul] hay [Inuyashiki]…; cộp mác bản quyền do NXB Trẻ phát hành.
