The First Slam Dunk và những giấc mơ của mỗi cầu thủ Shohoku
Chiến thắng giải Japan Academy Prize for Animation of the Year vào năm 2022, [The First Slam Dunk] không đơn thuần chỉ là một bộ phim giải trí, được tác giả Inoue Takehiko tạo dựng để thỏa mãn đông đảo người xem nhằm tri ân khán giả [Slam Dunk] sau 26 năm. Mà bộ phim này còn chứa đựng những phân cảnh đậm tính nghệ thuật được tạo nên từ hàng loạt hình ảnh mang tính ẩn dụ, biểu tượng. Tất thảy, tạo cho [The First Slam Dunk] tính montage chặt chẽ và trước tiên, đến từ những giấc mơ đi sâu vào quá khứ, vùng nội tâm, ẩn ức mỗi cầu thủ Shohoku đan xen giữa mạch trận đấu đầy căng thẳng của cuộc đại chiến vốn làm nức lòng fans [Slam Dunk] bao năm: Shohoku vs Sannoh.
(Bài viết có spoil, phù hợp với các bạn đã xem phim, muốn bàn luận sâu thêm về tình tiết phim để… cùng nhau ra rạp xem thêm (nhiều) lần nữa.)
Miyagi Ryota và vùng biển Okinawa vừa dữ dội, vừa bình yên
(C) CGV
Cả movie [The First Slam Dunk] được kể dưới góc nhìn của Miyagi. Cả bộ phim là những mảng màu quá khứ và thực tại của chàng cầu thủ mang chiếc áo số 7 ấy. Ngay trong trận đấu với Sannoh, Miyagi hồi tưởng một thời kí ức về vùng biển Okinawa dữ dội, bình yên của tuổi thơ, nơi cậu có những tháng năm trong trẻo, vô lo và cũng đớn đau nhất.
Để rồi, tưởng tượng xuất hiện ngay giữa hồi tưởng, trên chiếc xe gắn máy, đường hầm tăm tối như nối kết hai thế giới: một bên là u ám, hiện thực như “rác”, mất phương hướng, không tìm thấy tiếng nói, không tìm thấy chỗ đứng, “bóng rổ” trở thành một thứ quá khứ mâu thuẫn vừa giằng xé đau khổ, vừa là mối “duyên” không thể từ bỏ Miyagi đang trải qua… với một bên là Okinawa đầy nắng, gió, trầm lắng và yên bình.
Trong khoảnh khắc, tiếng xe cộ lùi xa, chỉ còn khoảng không tĩnh tại. Trong khoảnh khắc, cảnh vật chuyển qua trước mắt Miyagi. Và trong khoảnh khắc, ngỡ như cậu ấy đã buông xuôi tất cả, thả trôi bản thân vào thinh lặng.
Giấc mộng về Okinawa, mãi là ẩn ức của những tiếc nuối, hối hận, cũng là vết sẹo nhức nhối mãi chẳng thể lành trong kí ức Miyagi. Nhưng đó cũng là khoảng lặng đã nuôi dưỡng ước mơ cho tuổi thơ Miyagi và gìn giữ ước mơ đó, tới khi Miyagi có thể thực sự rút cạn tâm can mà khóc.
Akagi Takenori và hình ảnh “Khỉ Đột cô độc”
(C) CGV
Nếu như Miyagi được ví như “con sói cô độc” thì có lẽ không quá khi nói rằng, Akagi là một tên “khỉ đột cô độc” từ những ngày cậu trở thành đội trưởng Shohoku, từ khi tham vọng “toàn quốc” của cậu trở thành điều bất cứ ai trong đội cũng biết.
“Giấc mơ con đè nát cuộc đời con.” (Thơ Chế Lan Viên)
Giấc mơ đầy tham vọng, đè nát mối quan hệ giữa Akagi và đồng đội. Sự rạn vỡ trong mối quan hệ giữa những con người vốn phải là bạn bè, chiến hữu. Người ta chế nhạo, cũng chẳng thể tìm nổi giao điểm chung để cùng nhau cố gắng ở môn thể thao, vốn đề cao tính đồng đội.
Giấc mơ đầy tham vọng, khiến một kẻ kiên cường, mạnh mẽ như Akagi, cũng đã gục ngã trước đối thủ tựa ngoài tầm với.
Cố gắng đến thế vẫn là chưa đủ?
Cố gắng tới vậy, có phải nên dừng lại rồi không?
Mãi nhìn lên cao, đã bao giờ, Akagi một lần nhìn xuống, để hiểu cho những kẻ vẫn buông lời nhạo báng cậu?
Mải miết gắng sức không ngừng, đã khi nào Akagi dừng bước, dành cho bản thân một khoảng lặng để bản thân ngơi nghỉ trước lúc, tiếp tục gắng sức?
Phút giây gục ngã, màn đối thoại trong chiều không gian thứ ba tâm tưởng giữa Akagi với những bóng đen ác quỷ dần hiện hình; đưa Akagi trở lại với đúng một Akagi toàn vẹn nhất. Khỉ Đột mạnh mẽ, và chẳng còn đơn độc trong giấc mơ “toàn quốc” những tưởng, mãi là ảo vọng.
Sự thực, phân đoạn nội tâm sau khi gục ngã của Akagi là một phân đoạn ở movie [The First Slam Dunk] khác với nguyên tác. Và sự đổi khác đó, đã thể hiện rất rõ tính sáng tạo của Inoue-sensei cùng tính điện ảnh của bộ phim, vốn được tạo dựng trên nền cuộc đại chiến vốn đã quá quen thuộc đó.
Mitsui Hisashi và thế giới “cái tôi” lạc bước
(C) CGV
“Kawada là Kawada
Akagi là Akagi
Vậy… tôi là ai…”
Vốn là một cầu thủ tài năng với tương lai rộng mở, nhưng Mitsui lại dần trượt dài trong chấn thương đồng thời đẩy bản thân xuống bờ vực sa ngã.
Quay trở lại với bóng rổ, đối diện với đối thủ hùng mạnh, trận chiến càng đi về những phút cuối lại càng đuối sức, đứng trước sự nghiệt ngã mang tên giới hạn bản thân; ý thức về định danh, cái tôi lần nữa trở lại mạnh mẽ trong Mitsui.
Mình đứng trên sân để làm gì?
Mình sẽ tiếp tục như thế nào?
Và mình là ai, giữa những con người, giữa những tiếng reo hò ồn ã kia?
Khác với các cá tính khác trong Shohoku, “cái tôi” của Mitsui là cái tôi tỉnh thức và “trở về” sau quãng thời gian lạc bước, sau rất nhiều tránh né, trù trừ.
Bởi thế, âm vọng những câu hỏi xuất phát từ tâm thức cũng như vọng về từ miền thăm thẳm mơ thực của chàng cầu thủ số 14 ấy, dường như sớm đã vượt thoát ý niệm “bản ngã” thông thường, mà trở thành câu hỏi lớn, mỗi khi người ta lạc lối.
Sakuragi Hanamichi và tình yêu với bóng rổ
(C) CGV
Dịch chuyển điểm nhìn sang Miyagi, Hanamichi không còn là nhân vật chính trong phần movie [The First Slam Dunk] này. Tuy nhiên, tác giả Inoue Takehiko vẫn giữ gần như trọn vẹn vai trò, tinh thần, tầm ảnh hưởng, những phút giây tỏa sáng của tên “lính mới” đó với toàn đội Shohoku. Cũng như đoạn kí ức tua lại thời gian ngắn ngủi cậu đến với bóng rổ.
Đến với bóng rổ vì sự ngẫu hứng khi đứng trước Haruko.
Chơi bóng rổ mang theo một phần tinh thần tới từ sự ganh đua với Rukawa.
Nhưng đứng trước những cảnh tượng đã qua, tháng ngày sống cùng trái bóng màu cam bằng sự nghiêm túc nhất, giây phút đối diện lựa chọn, tiếp tục hay dừng lại, ngay bây giờ hay tương lai sau này, thì có lẽ, đó cũng là khoảnh khắc, Hanamichi đối diện với chính bản thân một cách thành thật nhất.
Rằng cậu đã thật sự yêu bóng rổ mất rồi.
Và rằng, cậu đứng trên sân, tiếp tục đứng vững, chiến đấu tới cùng, chính cho khoảnh khắc này.
Rukawa Kaede và số 1 Nhật Bản
(C) CGV
Không có sự hồi tưởng hay âm vọng của miền vô thức như các cá nhân khác trong đội Shohoku, Rukawa gần như là người nhận thức rõ nhất tài năng của một cái tôi kiêu ngạo không chịu khuất phục, cho khát vọng của riêng cậu.
Trở thành cầu thủ số 1 Nhật Bản.
Nhưng khát vọng, giấc mơ đó, như bị bẻ gãy theo những đường lên bóng, từng cú lên rổ của cậu bị Sawakita chặn đứng; như mỗi lần, Sawakita bỏ cậu lại phía sau.
Một “con cáo” độc lại độc vãng, đứng trên sân bóng với trọn vẹn lòng kiêu hãnh nhất; lần đầu thất bại.
Và cũng lần đầu, “con cáo” nở nụ cười, như một sự tự ý thức, bóng rổ, vốn là môn thể thao đồng đội.Cũng như trên chặng đường trở thành số 1, người ta đâu thể chỉ chiến đấu một mình.
Tạm kết
Mỗi cá nhân trong đội bóng Shohoku, đều là một “cái tôi” riêng biệt đầy cá tính. Họ khát khao chiến thắng, khao khát vươn lên nhưng mỗi người đứng trên bóng và chiến đấu tới tận hiến, tận lực, lại xuất phát từ một quá khứ, giấc mơ riêng chính họ.
Nên chăng, movie [The First Slam Dunk] khai thác sâu về câu chuyện của Miyagi, thì tương lai, khán giả có thể được thấy một movie [The Second Slam Dunk] sẽ là câu chuyện về các cá nhân khác nữa. Bởi họ gặp nhau ở giao điểm “bóng rổ”, song con đường đến với tình yêu trái bóng màu cam đó, lại là của riêng ấp ủ nhiệt huyết, hi vọng riêng có của từng chàng trai trẻ, đớn đau rất nhiều mà cũng kiên cường, mạnh mẽ khôn cùng.
Mọt Mọt
